Czy nawiewniki w oknach są obowiązkowe – najważniejsze Informacje

Nawiewniki okienne – czym właściwie są?

Na początek warto poświęcić kilka słów, aby opisać, czym są nawiewniki powietrza. Nawiewnik okienny jest niedużym urządzeniem montowanym w profilu okna czy drzwi balkonowych. Ma za zadanie umożliwiać przepływ powietrza zewnętrznego w kontrolowany sposób dzięki automatycznemu sterowaniu.

Nawiewniki okienne zbudowane są z dwóch części: wewnętrznego regulatora oraz czerpni powietrza na zewnątrz okna. Czerpnia zazwyczaj jest wyposażona w filtry chroniące przed przedostawaniem się owadów i opadów, jak i również w filtry antysmogowe i antyalergiczne czy tłumiki akustyczne.

Montaż nawiewników okiennych zależy od ich rodzaju, choć zawsze ma miejsce w górnej części okna lub drzwi balkonowych. Nawiewniki montowane są we frezowanych szczelinach w przypadku okien drewnianych lub z PVC albo między ramą okna a nadprożem. W przypadku okien aluminiowych montaż odbywa się w specjalnych kanałach, tak więc okna powinny być fabrycznie przygotowane. Prawidłowo zamontowany nawiewnik nie powoduje dyskomfortu termicznego z powodu przeciągów i wychłodzenia pomieszczenia.

Najczęściej stosowanymi nawiewnikami okiennymi są nawiewniki ciśnieniowe, które reagują na różnicę ciśnień powietrza zewnętrznego i wewnętrznego oraz nawiewniki higrosterowane, reagujące na poziom wilgotności względnej wewnętrznej.

Nawiewniki ścienne

Warto również wspomnieć o możliwości montażu nawiewników ściennych pełniących taką samą funkcję co nawiewniki w oknach. Nawiewniki ścienne są nieco większe od okiennych, montowane są w górnej części zewnętrznych ścian budynku, a niektóre wymagają dodatkowych elementów jak np. puszki glifowej. Wymagane jest też obudowanie kanału przelotowego, który jest dodatkowo wyposażony w filtry chroniące przed zanieczyszczeniami, oraz w tłumiki akustyczne, co nie pogarsza izolacyjności przegród zewnętrznych.

Przepisy prawne dotyczące wentylacji

Szczegóły dotyczące wentylacji w budynkach znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Rozporządzenie określa warunki sprawnie działającego systemu wentylacyjnego, wymieniając kilka technologii, takich jak wentylacja grawitacyjna, wentylacja mechaniczna wywiewna, wentylacja mechaniczna nawiewna i nawiewno-wywiewna czy nawiewniki powietrza.

Rozporządzenie ustala minimalny przepływ powietrza w ciągu 1 godziny przez 1 metr szpary drzwi balkonowych lub okna (współczynnik infiltracji powietrza) przy różnicy ciśnień wynoszącej 1 daPa dla okien budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Współczynnik ten wynosi 0,3 m³.

Przepisy dotyczące sprawnej wentylacji dotyczą wszystkich budynków, zarówno nowo projektowanych, jak i tych już gotowych, czy poddawanych przebudowie, rozbudowie, nadbudowie, zmianie sposobu użytkowania, czy domów jednorodzinnych.

W § 155 ust.3 czytamy również, że nawiewniki okienne są wymieniane jako jeden ze sposobów dla utrzymania właściwego dopływu powietrza zewnętrznego dla potrzeb wentylacyjnych w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej, które są wyposażone w wentylację mechaniczną wywiewną lub system wentylacji grawitacyjnej. Natomiast przy zastosowaniu w pomieszczeniach innego rodzaju wentylacji, czyli wentylacji mechanicznej nawiewnej lub nawiewno-wywiewnej, nawiewniki okienne nie są stosowane.

Oznacza to, że choć nawiewniki w oknach nie są obowiązkowe, to jednak w przypadku braku wentylacji mechanicznej nawiewnej lub nawiewno wywiewnej, dopływ powietrza należy zapewnić poprzez urządzenia nawiewne, które umieszczamy w ścianach, drzwiach balkonowych lub w innych częściach przegród zewnętrznych. Należy również zwrócić uwagę na ilość minimalnego przepływu powietrza w pomieszczeniach.

Warto pamiętać, że właściciel lub zarządca budynku ma prawo nałożyć obowiązek montażu nawiewników okiennych.

Wymagany przepływ powietrza

W Warunkach Technicznych odsyła się do Polskiej Normy PN-83/B-03430 wraz ze zmianami Pr PN-B-03430/ Az3 z lutego 2000 r., która określa ogólny strumień objętości powietrza wentylacyjnego dla budynku jako sumę strumieni powietrza usuwanego z pomieszczeń pomocniczych. Wielkość strumieni wynosi:

• w łazience – 50 m³/h;
• w kuchni z oknem zewnętrznym: z kuchenką gazową lub węglową – 70 m³/h, natomiast w przypadku kuchenki elektrycznej – 30 m/³h (w mieszkaniu do 3 lokatorów) lub 50 m³/h (w mieszkaniu powyżej 3 osób);
• w kuchni bez okna zewnętrznego z kuchnią elektryczną – 50 m³/h, a z kuchnią gazową zalecane jest stosowanie wentylacji mechanicznej wywiewnej przy zachowaniu strumienia usuwanego powietrza 70 m³/h.
• w pokoju mieszkalnym – 30 m³/h;
• w wydzielonej ubikacji – 30 m³/h;
• w pomieszczeniu pomocniczym bezokiennym – 15 m³/h.

Normy dotyczące nawiewników okiennych

Nawiewniki powietrza muszą spełniać odpowiednie normy. Podstawowe kryteria techniczne nawiewników określa Polska Norma PN-B-03430:1983.

Zawarto w niej dopuszczalny strumień objętości powietrza przepływającego przez otwarty nawiewnik wynoszący:

• 20–50 m³ powietrza na godzinę w przypadku wentylacji grawitacyjnej,
• 15–30 m³ powietrza na godzinę w przypadku wentylacji mechanicznej wywiewnej.

Określona jest również szczelność całkowicie zamkniętego nawiewnika, która nie może być całkowita. Nawiewnik w pozycji zamkniętej powinien pozwalać na przepływ powietrza 20–30% jego pełnej wydajności.

Kolejną normą, na którą należy zwrócić uwagę w przypadku nawiewników, jest europejska norma EN 13141-9 (ze zmianą AZ3:2000), która nakazuje przeprowadzanie dodatkowych testów na działanie nawiewników higrosterowanych pod kątem wpływu temperatury i wilgotności powietrza. Testy przeprowadzane są za pomocą dwóch metod: izotermicznej, gdzie zakłada się zmianę wyłącznie poziomu wilgotności względnej wewnętrznej i stałej wilgotności zewnętrznej oraz temperatury na zewnątrz albo przy założeniu stałej temperatury wewnętrznej i względnej wilgotności zewnętrznej przy zmianie wilgotności względnej wewnętrznej oraz temperatury na zewnątrz. Druga metoda zapewnia warunki najbardziej zbliżone do tych, w jakich nawiewnik będzie funkcjonował.

Podsumowanie

Przepisy prawne wymagają zapewnienia dostatecznej wentylacji budynków. Rozwój technologii nowoczesnych okien, które są prawie całkowicie szczelne, sprawił, że przepływ powietrza może stać się niewystarczający. Rozwiązaniem stają się nawiewniki powietrza: okienne lub ścienne. Choć przepisy prawne wspominają o nawiewnikach jako o jednej z technologii usprawniającej wentylację, montaż nawiewników nie jest obowiązkowy. Należy pamiętać, że lokatorzy mogą zostać zobowiązani do takiego montażu w sytuacji źle działającego systemu wentylacyjnego lub z nakazu właściciela albo zarządcy budynku.