Problem akustyki klatek schodowych i ciągów komunikacji ogólnej
The problem of acoustics of staircases and general purpose corridors
Poznaj wymagania dotyczące akustyki klatek schodowych i korytarzy zawarte w polskich normach
Fot. J. Sawicki
W budynkach wielorodzinnych borykamy się z hałasem dobiegającym zewsząd: od zewnątrz, od sąsiadów, od urządzeń instalacyjnych czy z kanałów wentylacyjnych. Dodatkowo istnieje kolejne źródło hałasu z potężną drogą transmisji do wszystkich mieszkań – kroki na klatkach schodowych i ciągach komunikacji ogólnej.
Zobacz także
Fiberglass Fabrics sp. z o.o. Tynki i farby w dużych inwestycjach budowlanych
Przy projektowaniu i realizacji dużych inwestycji, takich jak osiedla mieszkaniowe, biurowce czy obiekty użyteczności publicznej, kluczowe znaczenie ma wybór odpowiednich materiałów wykończeniowych. Nie...
Przy projektowaniu i realizacji dużych inwestycji, takich jak osiedla mieszkaniowe, biurowce czy obiekty użyteczności publicznej, kluczowe znaczenie ma wybór odpowiednich materiałów wykończeniowych. Nie do przecenienia jest rola tynków i farb, które wpływają na wygląd budynków, a także na ich trwałość i komfort użytkowania.
Connector.pl Nowoczesne piany poliuretanowe – szczelne i trwałe ocieplenie budynku
Firma Connector.pl to największy polski dystrybutor materiałów do produkcji kompozytów, będący liderem na rynku od ponad 30 lat. W swojej ofercie posiadamy szeroką gamę produktów, a wśród nich znakomitej...
Firma Connector.pl to największy polski dystrybutor materiałów do produkcji kompozytów, będący liderem na rynku od ponad 30 lat. W swojej ofercie posiadamy szeroką gamę produktów, a wśród nich znakomitej jakości piany PUR otwarto- i zamkniętokomórkowe.
Czytaj całość »
M.B. Market Ltd. Sp. z o.o. Czy piana poliuretanowa jest palna?
W artykule chcielibyśmy przyjrzeć się bliżej temu aspektowi i rozwiać wszelkie wątpliwości na temat palności pian poliuretanowych.
W artykule chcielibyśmy przyjrzeć się bliżej temu aspektowi i rozwiać wszelkie wątpliwości na temat palności pian poliuretanowych.
Czytaj całość »
O czym przeczytasz w artykule? |
Abstrakt |
|---|---|
|
W artykule podano wymagania dotyczące akustyki klatek schodowych i korytarzy zawarte w polskich normach. Wymieniono dostępne na rynku rozwiązania dla zapewnienia odpowiedniej izolacyjności akustycznej od dźwięków uderzeniowych na ciągach komunikacji ogólnej. The problem of acoustics of staircases and general purpose corridors.This paper specifies the requirements concerning the acoustics of staircases and corridors included in the Polish standards. Solutions to ensure proper acoustic insulation against impact sounds in general purpose corridors available on the market have been listed. |
Dźwięk kroków generowany przez twarde obcasy na betonowej posadzce rozchodzi się konstrukcyjnie na każdą kondygnację i, jeżeli nie ma odpowiednich dylatacji, dociera do każdego mieszkania. Dodatkowo dźwięk przenosi się drogą powietrzną, wzmacniany przez odbicia od betonowych ścian, stropów i schodów. Jest to problem zarówno starych, jak i nowych budynków – nota bene budowanych w pełnej zgodzie z wszelkimi normami. Nasuwa się zatem pytanie: czy hałas na klatkach schodowych i w korytarzach jest w ogóle regulowany w polskich normach. Jeśli tak, to jak go kontrolować, a jeśli nie – to co możemy zrobić?
Akustyka klatek schodowych a normy
Problem akustyki klatek schodowych i korytarzy dotyczy dźwięków powietrznych i uderzeniowych. W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych określono, że: „Pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy chronić przed hałasem:
1) zewnętrznym przenikającym do pomieszczenia spoza budynku,
2) pochodzącym od instalacji i urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku,
3) powietrznym i uderzeniowym, wytwarzanym przez użytkowników innych mieszkań, lokali użytkowych lub pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych,
4) pogłosowym, powstającym w wyniku odbić fal dźwiękowych od przegród ograniczających dane pomieszczenie” (dział IX, § 323).
W powyższym cytacie podkreślono zapisy ważne dla akustyki klatek schodowych i ciągów komunikacyjnych.
Dalej w rozporządzeniu sprecyzowano, że wymaganie to, oprócz przegród wewnętrznych i zewnętrznych, dotyczy także „podestów i biegów klatek schodowych w obrębie lokali mieszkalnych – od dźwięków uderzeniowych ” (§ 326).
Choć w rozporządzeniu nie jest doprecyzowane, że wymaganie dotyczy także podestów i biegów klatek schodowych poza obrębem lokali mieszkalnych, lokale mieszkalne powinny być chronione przed dźwiękami powietrznymi i uderzeniowymi pochodzącymi od tych wspólnych części budynku.
Wymagania izolacyjności akustycznej od dźwięków uderzeniowych określone są w normie PN-B-02151-3:2015 [1]. Poziom dźwięków uderzeniowych przenikających do mieszkania z pomieszczeń komunikacji ogólnej: korytarzy, holi podestów powinien być nie większy niż Ln,w ≤ 55 dB. Wymóg ten powoduje konieczność stosowania podłogi pływającej w mieszkaniach oraz w korytarzach, choć nie zawsze jest to stosowane.
Wymagana minimalna izolacyjność akustyczna od dźwięków powietrznych ściany z drzwiami między korytarzem lub klatką schodową a mieszkaniem wynosi R'A,1 ≥ 30 dB, gdy w mieszkaniu znajduje się przedpokój oddzielony od reszty mieszkania drzwiami oraz R'A,1 ≥ 38 dB w innych przypadkach. Wypadkowa wartość izolacyjności akustycznej w tym przypadku w głównej mierze zależy od jakości drzwi oraz uszczelek.
W przypadku hałasu od kroków na korytarzach ważny jest też pogłos oraz ilość chłonności akustycznej na powierzchniach ścian i sufitu. Odbicia od twardych powierzchni wzmacniają dźwięk i pomagają w jego propagacji.
Kontrola czasu pogłosu jest sposobem na redukcję hałasu. Zmniejszenie czasu pogłosu o połowę (np. z 1 sekundy do 0,5 sekundy) powoduje redukcję hałasu pogłosowego o 3 dB.
Czas pogłosu można zmniejszyć stosując materiały dźwiękochłonne, np. sufity podwieszane ze sprasowanej wełny mineralnej. Norma PN-B‑02151-3 [1] nie stawia jednak wymagań dla czasu pogłosu ani chłonności akustycznej w budynkach. Wymagania dla hałasu pogłosowego w budynkach podane są w innej normie: PN-B-02151-4:2015 [2], lecz dotyczy ona tylko budynków użyteczności publicznej.
W kolejnej, dobrowolnej normie PN-B-02151-5:2017-10 [3] podane są cząstkowe wymagania akustyczne dla budynków o podwyższonym standardzie akustycznym, w zależności od klasy AQ-1–AQ-4 (klasa AQ-0 to klasa podstawowa z wymaganiami zgodnymi z PN-B-02151-3 [1]).
TABELA przedstawia podsumowanie wymagań cząstkowych dla poszczególnych klas, dotyczących izolacyjności od dźwięków powietrznych i uderzeniowych oraz dla wymaganej chłonności akustycznej.
![TABELA. Podsumowanie wymagań cząstkowych dla klatek schodowych i ciągów komunikacyjnych w zależności od klasy akustycznej, zgodnie z PN-B-02151-5 [3]](https://www.izolacje.com.pl/media/cache/full/data/202101/b-problem-klatek-schodowych-tab.jpg "TABELA. Podsumowanie wymagań cząstkowych dla klatek schodowych i ciągów komunikacyjnych w zależności od klasy akustycznej, zgodnie z PN-B-02151-5 [3]")
TABELA. Podsumowanie wymagań cząstkowych dla klatek schodowych i ciągów komunikacyjnych w zależności od klasy akustycznej, zgodnie z PN-B-02151-5 [3]
Widać, że dopiero dla klas akustycznych wyższych niż podstawowa podana jest wymagana chłonność akustyczna (A, m2) wyrażona jako krotność pola powierzchni rzutu. Oznacza to, że w budynkach o podwyższonym standardzie akustycznym powinno się stosować dźwiękochłonne sufity podwieszane lub panele ścienne.
Normy a realia
Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych w klasie podstawowej AQ-0 można osiągnąć, stosując standardowe rozwiązania konstrukcyjne ścian i dobrej jakości drzwi wejściowych i ościeżnic. Nie gwarantuje to jednak wyciszenia hałasu od kroków, gdy hałas ten jest wzmocniony przez odbicia od niewytłumionych powierzchni w korytarzu lub w klatce schodowej.
Dźwięki powietrzne i uderzeniowe generowane przez kroki z łatwością propagują się po całej powierzchni kondygnacji, a także na pozostałe kondygnacje. Niestety w klasie podstawowej nie wymaga się stosowania materiałów dźwiękochłonnych w ciągach komunikacyjncyh. Dobrowolna norma dla budynków o podwyższonym standardzie akustycznej weszła w życie w 2017 roku, jednak dotychczas nie ma wielu deweloperów i projektantów, którzy decydują się na stosowanie tej normy. A szkoda.
Wymagania dla maksymalnego poziomu uderzeniowego w mieszkaniach oznaczają konieczniość stosowania warstw wibroizolacyjnych w stropach, czyli po prostu podłóg pływających. W praktyce stosuje się podłogi pływające w budynkach wielorodzinnych, ale głównie tylko w mieszkaniach.
Rzadziej mamy do czynienia z dobrą izolacją w korytarzach (nadal często zamiast warstwy elastycznej stosuje się styropian), a prawie nigdy na klatkach schodowych. Dlaczego? Ponieważ nie ma wymogu badań i problem ten jest nadal bagatelizowany.
Aktualnie trwają prace nad nowelizacją prawa budowlanego. Jednym z zapisów nowego rozporządzenia ma być wymóg badań izolacyjności akustycznej oraz drgań w nowych budynkach. Dlatego w polskim budownictwie muszą się zmienić zwyczaje. Podłogi pływające oraz odpowiednia wibroizolacja powinna być stosowana na wszystkich powierzchniach, po których chodzą użytkownicy budynku (za wyjątkiem klatki wejściowej oraz windy).
Praktyczne rozwiązania
Na rynku istnieją praktyczne rozwiązania dla zapewnienia odpowiedniej izolacyjności akustycznej od dźwięków uderzeniowych na ciągach komunikacji ogólnej. Na korytarzach powinna być stosowana taka podłoga pływająca, jaka jest stosowana w mieszkaniach. Jako warstwę elastyczną pod szlichtą powinno się stosować wełnę mineralną lub inny materiał o potwiedzonej sztywności dynamicznej nieprzekraczającej 15 MN/m3 (dopuszcza się stosowanie elastycznego styropianu EPS-T). Ważna jest oczywiście dylatacja na obwodzie.
Zastosowanie izolacji w klatkach schodowych jest bardziej skomplikowane. Całe biegi schodowe powinny być posadowione na elastomerowych podkładkach, tak jak pokazano na RYS.
RYS. Redukcja dźwięków uderzeniowych na klatce schodowej. Objaśnienia: 1 – podłoga pływająca z warstwą wełny mineralnej pod szlichtą, 2 – podkładki elastomerowe zastosowane pod oparciem biegu schodów; rys.: autor
Podpory ścienne dla schodów też powinny być z warstwą elastomerową, aby uniknąć mostków akustycznych. Takie rozwiązania są dostępne na rynku.
Powszechne powinno się stać stosowanie materiałów dźwiękochłonnych w ciągach komunikacyjnych, nawet jeśli nie jest to obecnie wymagane normowo. Zastosowanie odpowiedniego sufitu podwieszanego w korytarzu i w klatce schodowej może radykalnie poprawić komfort akustyczny w budynku wielorodzinnym.
Literatura
- PN-B-02151-3:2015-10, „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania”.
- PN-B-02151-4, „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Część 4: Wymagania dotyczące warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy w pomieszczeniach oraz wytyczne prowadzenia badań”.
- PN-B-02151-5:2017-10, „Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Część 5: Wymagania dotyczące budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie akustycznym oraz zasady ich kwalifikacji”.
- Jarosław Gil, „Izolacyjność akustyczna w budownictwie mieszkaniowym. Praktyczny poradnik”, wyd. II, Grupa MEDIUM, Warszawa 2018.
