Page 34 - IZOLACJE 1/2023

Prawo, ekonomia, rynek

systemów: wentylacji, ogrzewania, chłodzenia, ciepłej wody użytko- biogenicznego, zmagazynowanego w elementach drewnianych
wej oraz oświetlenia. Oceniając budynki, w których zaprojektowano w okresie użytkowania budynku.
odnawialne źródła energii, należy przedstawić, w jaki sposób ener- Zjawisko sekwestracji dwutlenku węgla jest istotnym elemen-
gia zostanie wykorzystana. W przypadku braku informacji, należy tem dekarbonizacji budownictwa, więc aby podkreślić ten fakt,
przyjąć założenie, że energia wytwarzana na miejscu w pierwszej emisje dwutlenku węgla biogenicznego powinno się raportować
kolejności zaspokaja potrzeby budynku, a następnie zostaje ekspor- osobno. W uzasadnionych przypadkach popartych rozwiązaniami
towana do sieci. W obliczeniach emisji CO 2 w module B6 zaleca się projektowymi sprzyjającymi gospodarce cyrkularnej, można przy-
opierać na wynikach modelowania energetycznego budynków, dyna- jąć taki scenariusz końca życia dla elementów drewnianych, który
micznych symulacjach termicznych lub obliczeniach energetycznych. zakłada brak lub częściowe ograniczenie emisji, w związku z jego
Moduł B7 odnosi się natomiast do zużycia wody i może być pominię- ponownym wykorzystaniem – transferem biogenicznego dwutlenku
ty w ocenie cyklu życia przeprowadzanej na potrzeby oszacowania węgla do nowego obiektu. Drewno z rozbiórki może zostać także
śladu węglowego. poddane recyklingowi i wykorzystane jako surowiec do produkcji
wyrobów drewnopochodnych lub jako ściółka dla zwierząt. Taki
Faza końca życia C1–C4 scenariusz także umożliwia przynajmniej częściowy transfer bioge-
Etap końca życia budynku rozpoczyna się, gdy nie jest on już w użyt- nicznego dwutlenku węgla do nowego obiektu, chociaż wiąże się też
kowaniu. Na potrzeby oceny cyklu życia typowego budynku zale- z pewnym dodatkowym wydatkiem energetycznym, wynikającym
ca się przyjąć 50-letni okres eksploatacji. Moduły C1–C4 uwzględ- z przetworzenia elementu. Kolejnym typowym scenariuszem końca
niają emisje dwutlenku węgla wynikające z czynności rozbiórkowych życia dla elementów drewnianych jest ich spalenie w celu wytwo-
oraz transportu, przetwarzania i utylizacji materiałów po zakończe- rzenia energii. W tym wypadku biogeniczny dwutlenek węgla trafia
niu użytkowania obiektu. Warto zauważyć, że dokładność danych do atmosfery, jednak z drugiej strony pozyskiwana jest energia, której
dotyczących współczynników emisji CO 2 związanych z etapem końca produkcja w inny sposób najczęściej wiązałaby się także z emisją
życia budynku jest bardzo niska, ponieważ odnosi się do dość odle- gazów cieplarnianych. Potencjalny odzysk energii ze spalania od-
głej przyszłości i wymaga przyjęcia wielu założeń. Wysoka niepew- padów organicznych należy zaraportować w module D. Najmniej
ność co do wyników dla etapu końca cyklu życia nie wpływa jednak pożądanym scenariuszem końca życia dla elementów drewnianych
istotnie na wyniki obliczeń śladu węglowego budynku, ponieważ jest ich składowanie na wysypiskach śmieci, gdzie wydzielać się
udział modułów C1–C4 we wbudowanym śladzie węglowym jest z nich będzie metan i dwutlenek węgla, bez żadnych dodatkowych
przeważnie niewielki – na poziomie kilku procent. korzyści. Dla przykładu, w Wielkiej Brytanii szacuje się, że drewno
» Emisje związane z modułem B6 nie są wliczane do budowanego z rozbiórki jest w ok. 55% poddawane recyklingowi, w ok. 44%
śladu węglowego budynku i mogą być przedstawiane osobno, spalane, natomiast zaledwie 1% trafia na wysypiska śmieci. Warto
określając operacyjny ślad węglowy budynku. Stanowią one zaznaczyć, że nowoczesne składowiska odpadów wykorzystują tech-
znaczną lub wręcz dominującą część całkowitego śladu węglo- niki wychwytywania gazów z rozkładu materii organicznej. Dla typo-
wego budynku, zwłaszcza w budynkach istniejących. wych scenariuszy końca życia w przypadku drewna można przyjąć
» W miarę poprawy efektywności energetycznej obiektów i dekarbo- wartość emisji w modułach C3–C4 na poziomie 1,64 kg CO 2 e/kg
nizacji sieci, udział operacyjnego śladu węglowego w cyklu życia drewna, zatem tyle, ile wynosi wartość dwutlenku węgla biogenicz-
budynku będzie malał. nego przyjmowana w modułach A1–A3.
» Wyniki dla modułu B6, w zależności od typu budynku i przyjętych
scenariuszy dla miksu energetycznego w kraju, zostały szerzej Moduł D poza cyklem życia
omówione w załączonym do raportu studium przypadku. Moduł D obejmuje potencjalne obciążenia dla środowiska lub ko-
» Moduł C1 obejmuje emisje CO 2 związane z rozbiórką i wyburze- rzyści wynikające z ponownego wykorzystania elementów budynku
niem budynku. W obliczu braku bardziej precyzyjnych danych lub odzyskania energii, wykraczające poza okres cykl życia obiektu.
możliwe jest zastosowanie średniego współczynnika emisji, który Moduł D może być miarą tego, jak dobrze obiekt spełnia założenia
wynosi 3,4 kg CO 2 e/m powierzchni całkowitej budynku. gospodarki cyrkularnej, która jest jedną z kluczowych dróg do dekar-
2
» Moduł C2 powinien uwzględniać emisję CO 2 wynikającą z trans- bonizacji budownictwa. Oszacowanie wartości modułu D wymaga
portu odpadów. Jego wartość jest związana głównie z odległością określenia wielkości emisji, których uda się w przyszłości uniknąć,
składowiska odpadów od lokalizacji budynku. Dla transportu w związku z ponownym wykorzystaniem danego elementu. Precyzyj-
drogowego na dystansie 50 km można przyjąć średnią wartość ne określenie tej wartości jest z tego względu praktycznie niemożliwe,
emisji w wysokości 0,005 kg CO 2 e na każdy kg przewożonych ponieważ nieznane są nam wartości emisji powiązane z modułami
odpadów. A1–A3 dla wyrobów, które zostaną wytworzone za 50 lat, a także
» Emisje dwutlenku węgla związane z ponownym użyciem lub recy- nie ma jednoznacznych podstaw dla określenia emisji związanych
klingiem materiałów po zakończeniu okresu eksploatacji budynku, z wytworzeniem energii w tak odległym horyzoncie czasu. Z tego
powinny zostać zaraportowane w module C3, natomiast w mo- względu wartości dla modułu D (np. określone na podstawie
dule C4 należy zaraportować emisje CO 2 wynikające z utylizacji szczegółowych danych z deklaracji EPD) powinny być raportowane
materiałów, które nie są odzyskiwane do ponownego użycia osobno, a główny nacisk powinien być stawiany na opis przyjętego
lub recyklingu. O ile nie posiada się szczegółowych danych z de- scenariusza końca życia w odniesieniu do założeń projektowych
klaracji EPD, można przyjąć zastępczy współczynnik obejmujący promujących cyrkularność i maksymalizujących potencjał recyklingu
moduł C3 i C4, wynoszący 0,013 kg CO 2 e/kg. zastosowanych materiałów.
» Udział emisji związanych z modułami C3–C4 będzie wyższy, Dla maksymalizacji korzyści objętych modułem D należy dążyć
jeżeli w budynku zostało zastosowanych wiele elementów do tego, aby elementy projektowanego budynku mogły być w naj-
drewnianych (zwłaszcza w konstrukcji budynku). W takim większym stopniu wykorzystane ponownie, a w najgorszym przypad-
przypadku w modułach C3 i C4 należy uwzględnić emisję węgla ku poddane recyklingowi. n

34 nr 1/2023