Nowoczesne domy szkieletowe

Budownictwo szkieletowe cieszy się sporym nieustającym powodzeniem. Szybka budowa (tylko 2–3 miesiące), prowadzenie prac nawet zimą niezależnie od warunków atmosferycznych (brak prac mokrych, oprócz wykonywania fundamentów), doskonałe właściwości izolacyjne ścian i zdrowy mikroklimat panujący we wnętrzach przekonują nie tylko inwestorów, którzy chcą użytkować domy wyłącznie sezonowo, ale także tych, którzy chcą mieszkać w drewnianym domu przez cały rok.

To, jak będzie wyglądał dom szkieletowy, zależy od wykończenia ścian zewnętrznych. Zastosowanie oblicówki sprawi, że powstanie klasyczny dom drewniany. Natomiast jeśli ściany zewnętrzne zostaną otynkowane, to drewniany szkielet będzie nie do odróżnienia od muru. Możemy także zabudowę szkieletową wykończyć płytkami i uzyskać efekt ścian trójwarstwowych. Co ważne, odpowiednio ocieplone ściany zewnętrzne spełniają rygorystyczne normy dotyczące izolacyjności cieplnej.

Czytaj też o: Parametrach fizykalnych przegród zewnętrznych budynków drewnianych – studium przypadku

Pamiętajmy, że budownictwo szkieletowe opiera się na wieloletnich doświadczeniach projektantów i wykonawców (niesławne „kanadyjczyki” odeszły w niepamięć), nie zawsze są to reguły spisane, więc oferowane przez poszczególne firmy rozwiązania nieco mogą się od siebie różnić.

*****
Inwestycja w drewniany dom

Dzisiejszy dom szkieletowy to dobra alternatywa dla technologii murowych. Jest ekologiczny i ekonomiczny, powstaje szybko oraz pozwala na dokonanie wielu modyfikacji, np. przestawienie ścianek działowych czy rozbudowę. Warto pokreślić, że drewno ma zdolność do regulowania poziomu wilgotności, co zapewnia odpowiedni mikroklimat we wnętrzach. Jednak należy pamiętać, że dom szkieletowy nie może powstać w systemie gospodarczym, więc nie można kosztów budowy rozłożyć w czasie.
*****

Drewniany szkielet – ściany konstrukcyjne

Konstrukcja domów szkieletowych – jak wskazuje nazwa – opiera się na drewnianym szkielecie (ramie nośnej). Najczęściej wykonywany jest on ze słupów o przekroju 14x14 cm (minimalny przekrój to 10 cm), które rozstawia się co 40 lub 60 cm – wszystkie wytyczne (w tym przekroje i długości drewnianych elementów) powinny być zawarte w projekcie architektonicznym. Słupom należy zapewnić solidne podparcie, więc opiera się je na poziomej belce (podwalinie), która zakotwiona jest w fundamencie. Przestrzeń między słupami wypełniana jest materiałem izolacyjnym – najpopularniejsze są płyty z wełny mineralnej lub drzewne, chociaż można również zastosować wełnę celulozową lub piankę poliuretanową.

Materiał ociepleniowy musi być odpowiednio chroniony, ponadto należy zabezpieczyć wnętrze domu przed przenikaniem wiatru i zimnego powietrza oraz zapobiec kondensacji pary wodnej w ścianie. Od zewnątrz więc osłania się termoizolację folią wiatroizolacyjną (umożliwia wilgoci wyjście z przegrody oraz stanowi barierę dla zimnego i wilgotnego powietrza z zewnątrz), a od wewnątrz folią paroizolacyjną (jej zadaniem jest tak naprawdę opóźnienie przenikania pary wodnej z wnętrza domu do przegrody).

Jako poszycie zewnętrzne mające usztywnić konstrukcję stosuje się deski lub płyty drewnopochodne, np. OSB lub MFP, natomiast płytami gipsowo-kartonowymi, gipsowo-włóknowymi lub drewnopochodnymi wykańcza się ściany od wewnątrz – dobrą praktyką jest ułożenie płyt w dwóch warstwach.

Dobrze ocieplone ściany

Obowiązujące normy nakazują budowę domów energooszczędnych. Technologia szkieletowa umożliwia stworzenie takich budynków, a nawet pasywnych. Oczywiście warunkiem jest zastosowanie wysokiej jakości materiałów izolacyjnych – najczęściej jest to wełna mineralna – stanowiących wypełnienie między belkami drewnianymi. Ściany dodatkowo ociepla się od zewnątrz matami z wełny mineralnej lub drzewnej albo styropianem. Pamiętajmy, że wykorzystanie materiałów charakteryzujących się świetnymi właściwościami izolacyjnymi przekłada się nie tylko na komfort termiczny panujący w pomieszczeniach, ale również na niskie zużycie energii, co w dobie ich rosnących cen ma niebagatelne znaczenie. Ponadto zapewnią doskonałą akustykę pomieszczeń, ochronę przed hałasem, odpowiednią wilgotność powietrza oraz ograniczenie związków lotnych.

Ściany wewnętrzne też szkieletowe

W bardzo podobny sposób wykonuje się ściany działowe – oczywiście są cieńsze, ich grubość to ok. 12 cm. Przestrzenie między profilami drewnianymi (lub stalowymi) także wypełnia się warstwą izolacyjną i okłada z dwóch stron płytami gipsowo-kartonowymi lub okładziną drewnianą. Uwaga! W przypadku ścian wewnętrznych izolacyjność cieplna schodzi na drugi plan. Najważniejsza jest izolacja akustyczna.

Belkowy strop

W budynkach szkieletowych stropy mają zazwyczaj konstrukcję belkową. Jako pierwsze montuje się słupy konstrukcyjne, które łączone są za pomocą belek oczepowych (pełnią funkcję wieńca). Między słupami rozkładane są belki konstrukcji stropu, a przestrzeń między nimi wypełniana jest materiałem izolacyjnym. Zazwyczaj stosowana jest wełna mineralna, ponieważ oprócz doskonałych parametrów izolacyjności cieplnej dobrze wycisza. Następnie montuje się płyty wiórowe lub wiórowo-cementowe – to sprawdzony podkład pod posadzkę. Układając płyty, warto pozostawić między nimi 3-milimetrową szczelinę, dzięki czemu nie będą się ocierały o siebie podczas ruchów konstrukcyjnych budynku i nie będą „skrzypiały”. Co ważne, pod stropem na poziomie gruntu warto pozostawić przestrzeń wentylowaną. Rozprowadzimy w niej wszelkie instalacje, np. rury kanalizacyjne czy przewody wentylacyjne.

Drewno – nie wolno oszczędzać

Oczywiste jest, że podstawowym budulcem wykorzystywanym do budowy domu szkieletowego jest drewno. Ten naturalny materiał musi być najwyższej jakości. Najczęściej wykorzystywane jest drewno sosnowe klasy C24 (pomocniczo również drewno świerkowe). Nie może mieć defektów (dużych pęknięć, chorych sęków czy żadnych innych objawów osłabiających budulec), które mogłyby znacząco zmniejszyć jego wytrzymałość, a tym samym osłabić konstrukcję budynku. Drewno powinno być też suszone komorowo (już w 60°C zabijane są zarodniki pleśni, grzybów i larwy owadów, nie musi być impregnowane) oraz czterostronnie strugane (będzie mniej podatne na ogień, płomienie „ślizgają się” po gładkiej powierzchni i potrzeba więcej czasu, aby drewno zaczęło płonąć). Co równie ważne, wilgotność tarcicy nie może przekroczyć 18%.

Do budowy domów szkieletowych można stosować lite drewno, ale coraz częściej wykorzystuje się belki prefabrykowane, czyli dwuteowniki drewniane. Takie belki mają dwie stopki z litego drewna, pomiędzy którymi jest tzw. środnik wykonany z płyty drewnopochodnej. Takie elementy są długie, lekkie i wytrzymałe, nie mają skłonności do skręcania oraz wyginania.

Ważne elementy domu szkieletowego

Dom szkieletowy – zresztą tak jak murowy – wymaga solidnej podstawy. Dlatego też zanim rozpoczniemy montaż drewnianych elementów, należy przygotować fundamenty lub płytę fundamentową. Domy szkieletowe są stosunkowo lekkie, więc fundamenty mogą być uproszczone – zazwyczaj wykonuje się ławy fundamentowe dla każdej ściany nośnej i wewnętrznej budynku. Natomiast łatwiejsze i szybsze płyty fundamentowe sprawdzą się zwłaszcza na gruntach o słabej nośności oraz w przypadku niewielkich domów. Wykonanie fundamentów to jedyne prace mokre podczas stawiania domów szkieletowych. Oczywiście konieczna jest również budowa więźby dachowej. Praktykowane jest jej wykonanie z gotowych wiązarów, co także znacznie przyspiesza czas budowy.

Szczegóły budowy

W każdym domu muszą pojawić się instalacje. W konstrukcjach drewnianych szkieletowych rozprowadza się je we wnętrzu ścian lub stropach. Instalacje warto poprowadzić w peszlach (otulinach izolacyjnych). Należy także zadbać, aby elementy konstrukcyjne nie przenosiły drgań. Dlatego też na ich stykach w połączeniach ze ścianami bocznymi, stropami czy podłogami warto zastosować uszczelki, gumowe lub kauczukowe podkładki bądź elastyczne podkładki z filcu. W ten prosty sposób zapobiegniemy „skrzypieniu” konstrukcji szkieletowej.