Page 24 - IZOLACJE 10/2019

Termomodernizacja

respektowane. W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku meto- 4
Zastosowanie
dę ograniczonego oporu cieplnego R-Lim stosowano do poprawy tylko przy uwzględnieniu Nasiąkliwość podłoża
2
w < 0,5 kg/m √h
właściwości termoizolacyjnych ścian zewnętrznych w budynkach 3 wymienionych warunków
wielkopłytowych i wielkoblokowych, wielokrotnie lekceważąc znane
już wówczas zalecenia. Skutkowało to wieloma niepowodzeniami
i ogólnie ugruntowaniem się krytycznych opinii w odniesieniu do do- s di [m] 2
2
cieplania od wewnątrz. Nasiąkliwość podłoża w ≥ 0,5 kg/m √h
Podczas prowadzonych przez autora w latach osiemdziesiątych Nasiąkliwość podłoża w > 1,0 kg/m √h
2
ubiegłego wieku przeglądów wad technologicznych systemów pre- 1
fabrykowanych, obejmujących ponad 6000 mieszkań, przebadano
około 700 docieplanych od wewnątrz pojedynczych lokali. Stwier- 0 Minimalna izolacja cieplna wg DIN 4108
dzono wówczas, że tylko w około 300 przypadkach nie występowały 0,5 0,8 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0
2
problemy mykologiczne. Zdecydowany wpływ na taki stan rzeczy ∆R [m ·K/W]
miały występujące wady technologiczne systemów wielkopłytowych
(np. OWT 67, OWT-R, WK-70) oraz wielkoblokowych (cegła żerań- RYS. 9. Minimalne­wymagania­w­zakresie­warstwy­dociepleniowej­
(łącznie z­opóźniaczem­przepływu­pary­wodnej)­w­zależności­od­oporu­cieplnego­
ska). Docieplenie wewnętrzne było wówczas traktowane nie tylko docieplenia­dla­podłoży­charakteryzujących­się­różną­aktywnością­kapilarną;­
jako sposób likwidacji przemarzania w miejscach słabo izolowanych rys.: według [1]
termicznie, w ten sposób próbowano również tamować przecieki
wód opadowych przez uszkodzone złącza lub zarysowane warstwy budynków zapobiegające kondensacji i zagrożeniom higienicz-
fasadowe, które wadliwie kwalifikowano jako przemarzanie. Rozpo- nym…), obowiązującej podczas rozbudowy i modernizacji budyn-
wszechnione wówczas rozwiązanie polegające na dociepleniu wełną ków. W normie tej określono wartości minimalne oporu cieplnego,
mineralną oraz boazerią, z jednoczesnym brakiem dodatkowej które mają zabezpieczyć wyłącznie przed występowaniem szkód
ochrony mostków cieplnych, było obarczone wysokim poziomem spowodowanych przez wilgoć; na przykład dla ścian zewnętrznych
ryzyka pogłębienia się kondensacji pary wodnej na styku wełna pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi wartość R min wynosi
mineralna–prefabrykat. Powszechnie zjawiskom tym towarzyszył 1,2 m ·K/W. Określenie minimalnego oporu cieplnego dla przegród
2
wysoki poziom wilgotności względnej powietrza wewnętrznego, tylko częściowo wynika z potrzeby oszczędzania energii, gdyż
spowodowany zaburzeniami wentylacji. Nagminne zmniejszanie warunek ten w przypadku muru o grubości jednej cegły spełniają
przekroju kratek wentylacyjnych, osłabianie wentylacji przez pod- warstwy wełny mineralnej grubości 4 cm lub krzemianu wap-
łączanie do niej okresowo uruchamianego okapu kuchennego, niowego grubości 6 cm – minimalny opór cieplny ma zapewniać
doszczelnianie stolarki okiennej z jednocześnie występującymi bezpieczeństwo higieniczne. W polskich aktach normatywnych
problemami z dostawami ciepła miały dość powszechny charakter. pojęcie minimalnego oporu cieplnego funkcjonowało również w po-
Wszystko to razem skutkowało ugruntowywaniem się złej opinii przednich dekadach. Obecnie ochronę higieniczną przed rozwojem
o dociepleniach wewnętrznych. pleśni zapewniono przez określenie dopuszczalnej wartości czynni-
Koncepcja docieplania, którą po latach doświadczeń można ka temperaturowego f Rsi .
nazwać „metodą limitowanego oporu cieplnego”, jest obecnie re-
alizowana z powodzeniem dzięki rozwojowi technologii ultralekkich METODA JEDNOSTRONNEJ BARIERY
betonów komórkowych. Porowaty ośrodek w dużym stopniu niwe-
luje występujące mankamenty stosowanych pierwotnie rozwiązań, Metodę jednostronnej bariery przedstawiono schematycznie
opartych na materiałach o wysokiej wilgociochłonności oraz niskim na RYS. 2. Rozwiązanie polega na zwiększeniu oporu cieplnego
oporze dyfuzyjnym – porównywalnym z oporem powietrza, takich przegrody (1) warstwą termoizolacyjną (2) o dowolnej wartości
jak niehydrofobizowana wełna mineralna. Mieszana struktura współ- oporu cieplnego, oddzieloną od środowiska wewnętrznego paro-
cześnie oferowanych ultralekkich betonów komórkowych zapewnia izolacją (6). Takie rozwiązanie powstrzymuje dyfuzję pary wodnej
przewodzenie pary wodnej, natomiast hydrofobizacja eliminuje nad- z wnętrza pomieszczenia w kierunku zewnętrznym. Nadal nieroz-
mierną akumulację wilgoci. Zwiększenie oporu cieplnego warstwami wiązany pozostaje problem kondensacji pary wodnej napływającej
dociepleniowymi o ograniczonym oporze cieplnym, który gwarantuje w okresie letnim od strony środowiska zewnętrznego w kierunku
odparowanie w okresie letnim wilgoci skondensowanej we wnętrzu wnętrza pomieszczenia, jak również problem wilgoci pochodzącej
przegrody, należy zakwalifikować jako rozwiązanie sprawdzone i bez- z opadów atmosferycznych. Wadą takiego rozwiązania jest całko-
pieczne. Jego dodatkowym atutem jest znaczna odporność betonu wite zablokowanie wysychania wilgoci do wnętrza pomieszczenia.
komórkowego na zagrożenia biologiczne. W ostatnich latach nastąpił Teoretycznie letnia kondensacja powinna być szczególnie niekorzyst-
również istotny rozwój programów symulacyjnych, umożliwiających na w przypadku pomieszczeń klimatyzowanych w okresie letnim.
w miarę precyzyjne sprawdzenie poprawności zaproponowanej Prowadzone przez autora badania kilku budynków docieplonych
grubości docieplenia – limitowanej koniecznością zapewnienia ujem- metodą „jednostronnej bariery” (w tym również klimatyzowanych
nego rocznego bilansu wilgoci w przegrodzie. Zwiększenie grubości w okresie letnim), w których wystąpiły problemy wilgotnościowe
warstwy dociepleniowej ponad wartość dopuszczalną skutkuje sta- w stopniu wymagającym ponownego wykonania prac docieplenio-
łym przyrostem zawilgocenia przegrody. wych, potwierdzają te obawy. Pomiary prowadzone bezpośrednio
Przy okazji omawiania koncepcji „limitowanego oporu cieplnego” po rozebraniu eksploatowanej w okresie kilkunastu lat zabudowy
należy również wspomnieć o tzw. gwarantowanej ochronie cieplnej, dociepleniowej, składającej się z 12 cm wełny mineralnej, paro-
która jest praktykowana w niektórych krajach zachodnich, na przy- izolacji polietylenowej oraz osłony g-k na ruszcie z profili blasza-
kład zgodnie z zapisami w normy DIN 4108-2 (aktualne wydanie nych, wykazały występowanie miejsc o lokalnie podwyższonym
2013-02 Minimalne wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej poziomie zawilgocenia. Problemy wilgotnościowe występowały

22 nr 10/2019