Ocieplanie dachu skośnego płytami PIR »

Jak używać płyt warstwowych? »

Zapanuj nad wodą hydroizolacją »

Wentylacja dachu stromego, czyli dach bez wilgoci

Joanna Szot | IZOLACJE 10/2022 | 2022-10-29

Już na etapie projektowania i budowy domu warto zadbać o efektywny system wentylacji dachu, fot. Wienerberger

Tyle się mówi, że budynki powinny być szczelne. Budując więc dom, pilnujemy, aby nie było mostków termicznych, przez które uciekałoby ciepło. Zresztą słusznie. Wydawać by się mogło, że również dach nie powinien mieć żadnych szczelin. Okazuje się jednak, że wentylacja dachu jest koniecznością.

Na początek – mówiąc o wentylacji dachu, nie mamy na myśli przerw (nawet najmniejszych) w ociepleniu czy innych warstwach. Wentylacja dachu polega na pozostawieniu przestrzeni wentylacyjnych we wnętrzu konstrukcji dachu oraz zastosowaniu odpowiednich akcesoriów. Jej brak może doprowadzić do poważnych problemów eksploatacyjnych. Zadbajmy więc już na etapie projektowania i budowy domu o efektywny system wentylacji dachu.

Dlaczego wentylacja dachu jest taka ważna

Wentylacja dachu jest niezbędna. Dlaczego? Tylko w ten sposób może zostać usunięty nadmiar wilgoci spod pokrycia dachowego. I chociaż prawidłowo ułożone pokrycie dachowe jest szczelne, to zawsze podczas opadów pewna ilość wody przedostaje się pod nie. Ponadto w dach wnika para wodna, która znajduje się w powietrzu atmosferycznym.

Skroplona para wodna jest groźna – może nawet doprowadzić do uszkodzenia konstrukcji dachu. Ponadto nadmierna wilgoć pogarsza właściwości termoizolacyjne materiałów ociepleniowych (dotyczy to zwłaszcza wełny mineralnej, która powszechnie jest stosowana do ocieplenia dachu), co skutkuje pogorszeniem komfortu przebywania w pomieszczeniach na poddaszu oraz zwiększa koszty ogrzewania domu.

Co ważne, wentylacja dachu sprawia, że połać dachowa w każdym miejscu ma jednakową temperaturę. Chroni więc pomieszczenia przed nadmiernym nagrzaniem latem (przepływające bez zakłóceń powietrze schładza zarówno termoizolację, jak i samo pokrycie) oraz przeciekaniem wody zimą (śnieg rozpuszcza się równomiernie na całej połaci, woda nie gromadzi się pod okapem i nie wnika w nieszczelności w pokryciu).

Swobodny przepływ powietrza

Wilgoć spod pokrycia dachowego musi być usunięta jak najszybciej. Z tego też powodu należy umożliwić niczym niezakłócony przepływ powietrza pomiędzy pokryciem dachowym a warstwą ocieplenia – powietrze przepływające w przestrzeni wentylacyjnej skutecznie usuwa parę wodną.

Jeżeli poddasze nie jest użytkowe, a termoizolacja ułożona na stropie, to między termoizolacją a warstwą wstępnego krycia tworzy się naturalna przestrzeń wentylująca. Otwory wentylacyjne mogą być umieszczone w różnych miejscach, w zależności od kształtu budynku i dachu.

Inaczej to wygląda w przypadku domów z poddaszem użytkowym – a takie obecnie są najczęściej budowane. Gdy na ostatniej kondygnacji znajdują się pomieszczenia mieszkalne (ocieplony jest dach), to wentylacja dachu musi być realizowana za pomocą jednej lub dwóch szczelin wentylacyjnych.

We współcześnie powstających konstrukcjach, gdzie stosuje się jako warstwę wstępnego krycia folie wysokoparoprzepuszczalne (FWK), wystarczy szczelina wentylacyjna utworzona przez ołatowanie (kontrłaty i łaty) – ocieplenie może stykać się z warstwą wstępnego krycia. Natomiast gdy zastosowano pełne deskowanie lub folię wstępnego krycia o niskiej paroprzepuszczalności, a warstwa wełny mineralnej ułożona jest między i pod krokwiami, to konieczne są dwie szczeliny wentylacyjne: dolna między ociepleniem a warstwą wstępnego krycia (3–4 cm) oraz górna między kryciem wstępnym a pokryciem dachu. Jeżeli zdecydowaliśmy się na izolację nakrokwiową, to niezbędna jest tylko wentylacja pokrycia dachowego.

Wentylacja może być dodatkowo wspomagana przez dachówki czy kominki wentylacyjne rozmieszczone w pokryciu dachowym, fot. Wienerberger

Wlot i wylot powietrza

Aby przestrzenie wentylacyjne mogły spełniać swoje funkcje, niezbędne są otwory wlotowe pod okapem i wylotowe w kalenicy – tylko w takim przypadku możemy mówić o swobodnym oraz sprawnym przepływie powietrza.

Wentylacja może być dodatkowo wspomagana przez dachówki czy kominki wentylacyjne rozmieszczone w pokryciu dachowym. Standardowo układa się je w miejscach przerwania ciągłości szczeliny wentylacyjnej, czyli przy oknach dachowych i lukarnach, a także w dachach, w których powierzchnia otworów w okapie czy kalenicy jest zbyt mała, aby wentylacja połaci dachowej była efektywna. Projektowanie wentylacji dachu należy do zadań projektanta domu i zależy między innymi od rodzaju wybranego pokrycia, kąta nachylenia oraz skomplikowania połaci.

Wentylacja zgodnie z normą

W domach z poddaszem użytkowym i stromym dachem przestrzeń wentylacyjna nie może być ani zbyt mała, ani zbyt duża. Jej wymiary określa norma DIN 4108 (część 3). Znajdują się w niej wytyczne, dotyczące minimalnych otworów wentylacyjnych szczeliny wentylacyjnej. I tak zgodnie z normą:

wielkość przekroju wentylacyjnego przy okapie musi stanowić 0,2% przynależnej powierzchni dachu, jednak nie może być to mniej niż 200 cm² na 1 m szerokości dachu,
przekroje wentylacyjne otworów wylotowych szczeliny wentylacyjnej w kalenicy czy narożu dachu muszą stanowić 0,05% powierzchni dachu (jednej połaci). Na przykład w dachu dwuspadowym na jednej połaci o szerokości 1 m i długości 10 m przekrój otworów wylotowych musi wynosić minimum 50 cm²,
w pozostałych miejscach dachu wielkość przekroju wentylacyjnego powinna wynosić minimum 0,2% powierzchni dachu, ale nie mniej niż 200 cm² na 1 m szerokości dachu.

Kąt nachylenia a wentylacja dachu

Jeżeli kąt nachylenia połaci dachowej wynosi minimum 30°, to do zapewnienia prawidłowej wentylacji dachu wystarczy naturalny ciąg powietrza, wywołany znaczną różnicą poziomów otworów wlotowych w okapie i wylotowych w kalenicy, a także nagrzewaniem się pokrycia dachowego oraz działaniem wiatrów. Jednak gdy nachylenie połaci nie przekracza 30° oraz długość krokwi wynosi więcej niż 10 m, to sama wentylacja okapowo-kalenicowa może być niewystarczająca i musimy ją wspomóc, na przykład kominkami czy dachówkami wentylacyjnymi. Zazwyczaj należy także zastosować grubsze kontrłaty, na przykład 4 cm (standardowo kontrłaty mają wysokość 2,5 cm).

Niezbędne akcesoria

Otwory wlotowe i wylotowe znajdują się odpowiednio w okapie oraz kalenicy. Należy dobrze je zabezpieczyć przed zagnieżdżeniem się owadów, ptaków i gryzoni czy śniegiem oraz deszczem. Topowi producenci pokryć dachowych mają w swoich ofertach akcesoria potrzebne do prawidłowego wentylowania dachu oraz uniemożliwiające szkodnikom dostanie się pod pokrycie dachowe. Warto je wykorzystać, aby dach tworzył spójną i doskonale działającą oraz estetyczną całość. Na przykład można zastosować taśmy uszczelniająco-wentylacyjne. Dzięki perforacji lub szczotkom zapewniają one wentylację oraz uszczelniają kalenicę czy naroża, uniemożliwiając wwiewanie pyłu śnieżnego oraz wodnego. Zazwyczaj wykonane są z blachy aluminiowej połączonej z tkaniną. Ponadto kalenice muszą być zabezpieczone gąsiorami, czyli odpowiednio uformowanymi dachówkami lub blaszanymi kształtami – oczywiście dostosowujemy je do rodzaju pokrycia dachowego. Natomiast w okapie montuje się grzebienie okapowe z kratką wentylacyjną (tzw. wróblówki) – zapewniają wymagany przekrój wlotu, a przez minimalne otwory nie przecisną się najmniejsze owady. Grzebienie najczęściej montuje się do ostatniej łaty znajdującej się najbliżej okapu.

Wentylacja dachu sprawia, że połać dachowa w każdym miejscu ma jednakową temperaturę, chroni więc pomieszczenia przed nadmiernym nagrzaniem latem oraz przeciekaniem wody zimą, fot. Röben

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!

tagi:

dachy wentylacja dachu pokrycie dachowe dachy skośne konstrukcja dachu dachy strome

Connector.pl Nowoczesne piany poliuretanowe – szczelne i trwałe ocieplenie budynku

Nowoczesne piany poliuretanowe – szczelne i trwałe ocieplenie budynku

Firma Connector.pl to największy polski dystrybutor materiałów do produkcji kompozytów, będący liderem na rynku od ponad 30 lat. W swojej ofercie posiadamy szeroką gamę produktów, a wśród nich znakomitej...

ankieta Czy w najbliższym czasie planujesz modernizację domu lub mieszkania?

NEXLER Sp. z o.o. NEXLER NOx Cut – dachy przyszłości neutralizujące szkodliwe tlenki azotu

NEXLER NOx Cut – dachy przyszłości neutralizujące szkodliwe tlenki azotu

Czy dach może aktywnie oczyszczać powietrze ze szkodliwych zanieczyszczeń? Dzięki nowoczesnym materiałom budowlanym – tak. Firma NEXLER wprowadziła do swojej oferty innowacyjne papy, które wykorzystują...