Hydroizolacje podziemnych części budynków

Niezależnie od przyjętego rozwiązania konstrukcyjnego fundamentów (budynek podpiwniczony/niepodpiwniczony/częściowo podpiwniczony, posadowiony na ławach/płycie), zastosowane materiały wodochronne muszą umożliwić wykonanie izolacji w postaci szczelnej wanny całkowicie oddzielającej budynek od wilgoci/wody znajdującej się w gruncie. Stąd wynika podział hydroizolacji na:

• izolację poziomą ścian i ław fundamentowych,
• izolację pionową ścian przechodzącą w izolację cokołu,
• izolację poziomą podłóg w piwnicach.

Teoretycznie inwestora czy użytkownika/zarządcę obiektu dobór materiałów nie powinien obchodzić, jest to sprawa projektanta. Praktyka pokazuje jednak, że aktywne uczestnictwo inwestora (częściej jego przedstawiciela/pełnomocnika) zarówno w etapie projektowania, jak i realizacji przynosi mu wymierne korzyści, także finansowe. Pod dwoma warunkami:

1. musi to być specjalista,
2. wiodącym kryterium jest relacja ceny do poprawności technologicznej i jakości robót.

Materiały wodochronne stosowane w gruncie można podzielić według różnych kryteriów. Mogą to być np.:

• materiały bitumiczne (roztwory, emulsje, masy i lepiki asfaltowe), 
• polimerowo-bitumiczne masy uszczelniające (masy KMB, papy, membrany samoprzylepne), 
• mineralne (bentonity, szlamy, zaprawy hybrydowe), 
• z tworzyw sztucznych (folie, membrany).

Z innych kryteriów wymienić można podział na:

• materiały bezszwowe (szlamy, zaprawy hybrydowe, masy KMB),  
• rolowe (folie, membrany, papy),  
• służące do uszczelnień szczelin i dylatacji (taśmy, kity),

jak również na materiały służące do izolacji przeciwwilgociowej i przeciwwodnej.

Nie można jednak przyjmować za pewnik, że skoro sam materiał jest szczelny, to nadaje się w konkretnym przypadku do wykonania szczelnej hydroizolacji. Brzmi to być może paradoksalnie, ale jest to niestety prawda.

Tak chętnie stosowane w "projektach" do uszczelnień fundamentów folie z tworzyw sztucznych nie sprawdzają się. Wykonstruowanie z nich szczelniej wanny (chodzi o połączenia arkuszy ze sobą, połączenia izolacji poziomej z pionową oraz izolacją podposadzkową, uszczelnienie dylatacji, przejść rurowych itp.) jest, jeżeli nie niemożliwe, to skomplikowane i wymagające dodatkowych czynności technologicznych (FOT. 1 i FOT. 2). Do tego podatność na uszkodzenia mechaniczne przy kulturze technicznej na polskich budowach niemal "gwarantuje" późniejsze przecieki.

Czy mamy do czynienia z obciążeniem wodą czy wilgocią określa projektant, przyjmując w dokumentacji odpowiednią izolację przeciwwodną (gdy mamy do czynienia z parciem hydrostatycznym wody) lub izolację przeciwwilgociową (gdy mamy do czynienia z gruntami przepuszczalnymi, pozwalającymi na swobodne wsiąkanie wody opadowej lub gdy wykonano drenaż wokół budynku).

Obciążenie wodą wymusza posadowienie budynku na płycie fundamentowej, dla obciążenia wilgocią mogą być osobno wykonstruowanie ławy i posadzka na gruncie.

Najłatwiejszym przypadkiem jest wariant z posadowieniem na płycie fundamentowej. Układ hydroizolacji pokazany jest na RYS. 1. Nie wolno jednak wykonywać hydroizolacji poziomej na chudym betonie. Taki zapis w dokumentacji świadczy o kompletnym dyletanctwie projektanta, natomiast wykonawcę, który próbuje w taki sposób ją „wykonać”, należałoby wyrzucić z budowy (koszty późniejszej naprawy takiej radosnej twórczości mogą być kilka, żeby nie powiedzieć kilkanaście razy wyższe od kosztów poprawnego wykonania prac).

Hydroizolacja musi być wykonana na elemencie konstrukcyjnym, w tym przypadku na konstrukcyjnym betonie podkładowym (nierzadko zbrojonym), o klasie porównywalnej z klasą betonu płyty dennej. To rozwiązanie redukuje ilość tzw. trudnych i krytycznych miejsc, będących potencjalnym źródłem późniejszych przecieków.

Schemat wykonstruowania hydroizolacji w budynkach niepodpiwniczonych i podpiwniczonych pokazano na RYS. 2-3 i RYS. 4.

Izolacja pozioma zapobiega kapilarnemu podciąganiu wilgoci przez mury. Pierwszą izolację poziomą wykonuje się na wierzchu ław fundamentowych, drugą zazwyczaj pod stropem piwnic.

W przypadku budynku niepodpiwniczonego może zaistnieć sytuacja, że poziom podłogi w pokojach jest porównywalny z poziomem otaczającego terenu. Należy wtedy dodatkowo wykonać poziomą izolację na wysokości 30-50 cm nad poziomem przyległego terenu.

Izolacja pozioma ław fundamentowych musi być szczelnie połączona z izolacją pionową ścian fundamentowych oraz izolacją podposadzkową w piwnicy.

Izolacja pionowa zabezpiecza zagłębione w gruncie ściany przed naporem wilgoci. Zawsze jest połączona z izolacjami poziomymi i musi sięgać strefy cokołowej. Sposób i materiały do wykonania ww. izolacji dobiera się w zależności od obciążenia wodą fundamentów. Musi być chroniona przed uszkodzeniem np. podczas zasypywania wykopów.

Pozioma izolacja podposadzkowa piwnic zabezpiecza przedostawaniu się wody przez warstwy podłogowe. Musi być wykonana całopowierzchniowo i szczelnie połączona z izolacją fundamentów. W żadnym wypadku nie może zostać uszkodzona podczas dalszych robót wykończeniowych.

W przypadku budynków częściowo podpiwniczonych największy problem stanowi prawidłowa izolacja ściany pomiędzy częścią niepodpiwniczoną a podpiwniczoną. Wynika to niestety z dwóch powodów: braku odpowiedniego uszczegółowienia projektu i/lub złej organizacji robot. Prawidłowy układ hydroizolacji budynku częściowo podpiwniczonego pokazano na RYS. 4.

Najprostszym przypadkiem hydroizolacji budynku wydaje się być sytuacja, gdy budynek jest niepodpiwniczony. I paradoksalnie, właśnie w tym przypadku popełnia się wyjątkowo dużo błędów, które niestety w późniejszej eksploatacji są bardzo uciążliwe i trudne do usunięcia. I tak RYS. 5. pokazuje powszechnie stosowany, lecz jakże błędny sposób „wykonstruowania” i wykonania hydroizolacji niepodpiwniczonego budynku.

Warto by zadać sobie w tym miejscu dwa pytania:

• pierwsze, co się dzieje w gruncie, na wysokości np. 20 cm pod poziomem otaczającego terenu,
• i drugie, jakie będą tego skutki dla ścian fundamentowych, nawet gdy są one od zewnątrz zaizolowane.

Każdemu znane jest zjawisko kapilarnego podciągania wilgoci prowadzące, przy braku odpowiednich izolacji poziomych, do zniszczeń i destrukcji murów nad poziomem terenu. Skoro wilgoć podciągana kapilarnie (pochodząca z gruntu) pojawia się nad poziomem terenu, to zjawisko to występuje także w samym gruncie. Oznacza to, że grunt znajdujący się w przestrzeni ograniczonej z boku fundamentami budynku, a z góry posadzką jest cały czas narażony na podciąganie kapilarne, a w związku z tym zawilgocony. Tym bardziej, że wbrew utartemu mniemaniu, piasek nie tworzy warstwy przerywającej podciąganie kapilarne. A jakże często do zasypywania wykopów używa się gruntu z wcześniejszych wykopów.

Mamy więc tu do czynienia ze stałym zawilgoceniem gruntu oraz ściany fundamentowej, która bardzo często nie jest odpowiednio ocieplona, bo przecież znajduje się w gruncie, więc po co? Dalsze konsekwencje są łatwe do przewidzenia. Rezultatem jest zamarzanie w zimie wilgotnej ściany fundamentowej. I nie tylko.

Na skutek braku nawet podstawowej analizy zjawisk zachodzących w fundamentach i przyziemiu (gdyby takową przeprowadzono, izolacja wyglądałaby zupełnie inaczej) i przy niekorzystnym wzajemnym ułożeniu posadzki względem ścian fundamentowych i ścian przyziemia może dojść do mrozowej destrukcji płyty posadzki ułożonej na gruncie.

Aby izolacja wodochronna była skuteczna, musi być dobrze zaprojektowana, poprawnie wykonana i chroniona przed uszkodzeniem w trakcie eksploatacji obiektu (etap eksploatacji zaczyna się już od momentu wykonania hydroizolacji, a dokładnie - od momentu zabezpieczenia powłoki wodochronnej. To, czy pozostałe prace budowlane jeszcze trwają, jest bez znaczenia).

Niedopuszczalne jest użycie do wykonania hydroizolacji przypadkowych materiałów. Muszą one być ze sobą kompatybilne (możliwość wykonania szczelnych połączeń). Do tego dochodzi konieczność zastosowania materiałów o odpowiedniej odporności na ewentualne agresywne związki znajdujące się w gruncie.

Nie bez znaczenia jest także łatwość aplikacji (nakładania) materiału, odporność na ewentualne błędy popełnione przy nakładaniu oraz możliwość bezproblemowego uszczelnienia tzw. trudnych i krytycznych miejsc typu przejścia rur instalacyjnych, dylatacje itp.

Jakie zatem materiały można stosować do wykonania hydroizolacji fundamentów? Pod żadnym pozorem nie wolno stosować zwykłych folii izolacyjnych z tworzyw sztucznych, ponieważ są zbyt cienkie i wrażliwe na uszkodzenia, natomiast membrany dachowe (ze zgrzewanymi czy samowulkanizującymi się złączami) są zbyt drogie w porównaniu do innych materiałów. Membrany kubełkowe nie są hydroizolacją, można je jedynie traktować jako warstwy osłonowe (i to też nie w każdej sytuacji).

Tradycyjne, znane od dawna lepiki asfaltowe (zarówno te stosowane na zimno, jak i na gorąco) na skutek procesów starzenia traciły elastyczność. Sprzyjały temu przejścia przez zero oraz ujemne temperatury otoczenia (tradycyjny lepik asfaltowy traci elastyczność już w temperaturze +7°C).

Papa na lepiku (żeby było ciekawiej, jest to często zwykła papa izolacyjna na tekturze, która nie nadaje się do uszczelnień nawet przeciwwilgociowych, nie mówiąc już o przeciwwodnych), klejona do podłoża przestaje istnieć po kilku–kilkunastu miesiącach przebywania w środowisku wilgotnym, osnowa gnije, lepik kruszeje, hydroizolacja przestaje pełnić swoją funkcję. Takich "rozwiązań" nie należy stosować.

Nadal stosuje się do wykonywania wodochronnych materiały typu roztwory, emulsje i pasty asfaltowe, jednakże coraz częściej spotyka się bezszwowe materiały polimerowo-cementowe (elastyczne szlamy uszczelniające) oraz polimerowo-bitumiczne (grubowarstwowe masy uszczelniające, zwane także masami KMB).

Wadą materiałów starszej generacji (roztwory, emulsje, papy - obecne papy termozgrzewalne modyfikowane polimerami (elastomerem SBS lub plastomerem APP) na osnowie z poliestru lub włókien szklanych to zupełnie inne materiały niż obecne na rynku kilkanaście lat temu) było przyporządkowanie ich konkretnemu obciążeniu wilgocią, oznacza to, że "zamiana" na budowie izolacji przeciwwilgociowej w przeciwwodną była nie tylko bardzo trudna, lecz nierzadko niemożliwa. I nie wynikało to tylko z konieczności przyjęcia innego układu konstrukcyjnego obiektu, lecz z właściwości samych materiałów. Z drugiej strony wykonanie izolacji przeciwwodnej nierzadko wymagało wykonstruowania dodatkowej ścianki dociskowej.

Materiały typu emulsje czy roztwory ze względu na niewielką grubość powłoki uszczelniającej są bardzo wrażliwe nie tylko na ewentualne uszkodzenia mechaniczne czy zarysowania podłoża, ale także na lokalne nierówności i ubytki. Ogranicza to zatem stosowanie tego typu materiałów do powierzchni równych (niekoniecznie płaskich), stawiając dodatkowe wymagania uszczelnianemu podłożu. Mury z elementów drobnowymiarowych (cegły, pustaki, bloczki itp.) muszą być otynkowane (FOT. 3), nie wystarczy zwykła obrzutka (rapówka). Materiały te cechują się także bardzo ograniczoną zdolnością mostkowania rys (tradycyjny tynk wyrównujący powinien być sezonowany minimum 2-3 tygodnie!).

Pewną zmianę zapoczątkowało pojawienie się materiałów typu szlamy i masy KMB. Mogą one, w zależności od grubości i ilości nałożonych warstw, stanowić izolację przeciwwilgociową albo przeciwwodną. Są to materiały powłokowe i bezszwowe, co znacznie ułatwia uszczelnienie tzw. trudnych i krytycznych miejsc (np. przejścia rur instalacyjnych, dylatacje, krawędzie itp.). Mogą być stosowane na nieotynkowany, dobrze wyspoinowany mur z elementów drobnowymiarowych.

W skład polimerowo-cementowych szlamów (mikrozapraw) wchodzi cement, selekcjonowane kruszywo mineralne o uziarnieniu dobranym według specjalnie opracowanej krzywej przesiewu, włókna i specyficzne dodatki (specjalnie modyfikowane żywice, związki hydrofobowe itp.) Skład ten gwarantuje skuteczne działanie uszczelniające nawet przy niewielkich grubościach warstwy. Już kilkumilimetrowa warstwa wykonana z tych materiałów może stanowić izolację typu ciężkiego i doskonale chronić nawet przed wodą występującą pod ciśnieniem.

Stosując izolację z cienkowarstwowych zapraw cementowych, można bezpośrednio do niej mocować np. okładziny ceramiczne (szczególnie istotne w strefie cokołowej). Izolacje cementowe stanowią więc w tych przypadkach podłoże pod kolejne wykonywane warstwy. Zaprawy te mogą być stosowane jako izolacja pozioma, zarówno ław fundamentowych, jak i posadzek oraz izolacja pionowa. Nie wymagają one gruntowania, co upraszcza nieco proces ich aplikacji. Są odporne na czynniki atmosferyczne, agresywne wody gruntowe oraz elastyczne (potrafią mostkować rysy do szerokości ponad 1 mm).

Grubowarstwowe, modyfikowane polimerami masy bitumiczne (zwane także masami KMB) to materiały jedno- lub (częściej) dwuskładnikowe, bezzapachowe, bezrozpuszczalnikowe, o niemal natychmiastowej odporności na deszcz i pozwalające na szybkie zasypanie wykopów fundamentowych. W zależności od grubości warstwy mogą stanowić zarówno izolację przeciwwilgociową, jak i przeciwwodną. Możliwość nakładania mechanicznego pozwala na szybkie izolowanie dużych powierzchni.

Dostępne na rynku materiały różnią się liczbą składników, a co za tym idzie sposobem i czasem schnięcia. Materiały jednoskładnikowe wiążą przez oddawanie wody. Czas wysychania zależy zasadniczo od temperatury zewnętrznej oraz możliwości wietrzenia powierzchni nałożonej masy. Ponieważ w wykopach generalnie wentylacja jest niezbyt dobra, czas schnięcia może się wydłużyć. Przedłuża to czas realizacji inwestycji, dopóki warstwa izolacji nie wyschnie nie można ułożyć płyt ochronnych i zasypać wykopu. Innym niebezpieczeństwem jest możliwość zniszczenia warstwy izolacji przez np. niespodziewaną burzę - jednoskładnikowe materiały izolacyjne są odporne na deszcz po całkowitym wyschnięciu.

Dwuskładnikowe masy, na skutek pewnych specyficznych właściwości roztworu potrafią w czasie twardnienia wiązać nawet bez dostępu powietrza. Są one niemal natychmiast odporne na deszcz i szybko wiążą. Bitumiczne składniki masy nie są wypłukiwane przez deszcz i nie dostają się do otaczającego gruntu i wód gruntowych.

Pomimo niewątpliwych zalet, zarówno szlamy, jak i masy KMB cechują pewne ograniczenia. Dlatego od pewnego czasu na rynku pojawiły się  "hybrydy" łączące zalety mas KMB i szlamów. Są to materiały mineralne, ale spełniające dodatkowo wymagania stawiane masom KMB (przede wszystkim mostkowanie rys), mogą pracować także na odrywanie od podłoża, nie ma problemów z wykończeniem powierzchni, np. przez zastosowanie mineralnych (cementowych) wypraw tynkarskich, wymalowań dyspersyjnych i wykonaniem izolacji strefy cokołowej. Zwykle są też szybkowiążące (po kilkunastu godzinach mogą być odporne na stałe oddziaływanie wody pod ciśnieniem), tolerują wilgotne podłoże oraz mogą służyć do naprawy lokalnych niewielkich nierówności (szpachlowanie drapane).

Jedną z ciekawych własności tego typu materiałów jest kompatybilność z bitumicznymi (asfaltowymi) podłożami, mogą więc (choć nie bezkrytycznie, problemem są miękkie, bitumiczno-lateksowe powłoki) stanowić warstwę łączącą istniejącą powłokę bitumiczną z nową cementową.

Nie biorąc pod uwagę tradycyjnych lepików, każdy z powyższych rodzajów materiałów może być stosowany do wykonywania izolacji przeciwwilgociowej, która jest najprostszym rodzajem hydroizolacji zagłębionych w gruncie elementów budynków i budowli (fundamenty posadowione powyżej poziomu wody gruntowej, narażone tylko na działanie kapilarnie podciąganej wilgoci, ewentualnie wsiąkającej w grunt wody opadowej, elementy narażone na okresowe zraszanie ich powierzchni wodą itp.). Nie oznacza to jednak, że w każdym przypadku i na każdym podłożu.

W przypadku izolacji przeciwwodnej (gdy budynek posadowiony jest poniżej poziomu wody gruntowej lub gdy woda opadowa wywiera czasowe parcie hydrostatyczne na fundamenty) do wykonania hydroizolacji stosować można materiały bezszwowe: polimerowo-bitumiczne masy KMB i elastyczne szlamy (masy hybrydowe) uszczelniające, oraz rolowe: termozgrzewalne papy (na modyfikowanym asfalcie) oraz samoprzylepne membrany bitumiczne.

Bardzo często popełnianym błędem przy doborze izolacji wodochronnej jest wybór materiału najtańszego. Ale koszt wykonania hydroizolacji to nie tylko koszt samego materiału (często porównywanego za kilogram, litr czy m²). Trzeba tu uwzględnić także koszt robocizny, koszt czynności przygotowawczych (wyrównanie podłoża, tynkowanie, gruntowanie), ale podstawowym kryterium powinna być możliwość zastosowania w danym obiekcie, dla konkretnego rozwiązania konstrukcyjnego (dylatacje, przejścia rur instalacyjnych itp.) i konkretnych warunków wodnych.

Dokumentacja techniczna musi podawać szczegółowe rysunki detali. Dlatego podstawą wykonywania tego typu prac jest projekt wykonawczy. Rozwiązanie technologiczno-materiałowe nie może być "przerzucone" na wykonawcę, opis typu "dylatację uszczelnić według technologii firmy X" w projekcie wykonawczym lub brak takiego uszczegółowienia (w projekcie budowlanym dopuszcza się znacznie mniejsze uszczegółowienie) świadczy albo o braku wiedzy projektanta, albo o jego lekceważącym podejściu do problemu.

Krytycznymi miejscami są zawsze:

• połączenie izolacji poziomej (na ławach fundamentowych lub płycie) z izolacją poziomą,
• połączenie izolacji posadzki z izolacją ław fundamentowych (dla posadowienia na ławach),
• uszczelnienie strefy cokołowej,
• uszczelnienie przejść rur instalacyjnych,
• uszczelnienie dylatacji.

Z analizy RYS. 1 oraz RYS. 2-3 i RYS. 4 wynika bardzo istotna rzecz. Rodzaj zastosowanego materiału na izolację poziomą ław determinuje wybór materiału na hydroizolację pionową. Pokazuje to dobitnie, jak istotny jest odpowiedni dobór materiałów już na etapie projektowania oraz niezmienianie ich na etapie wykonawstwa. No bo co zrobić, gdy izolację poziomą wykonano z materiału bitumicznego, a na pionową przewidziano szlam mineralny?

Ten wariant na szczęście jest do wykonania, ale gdy na izolację ław zastosowano papę, a na izolację posadzki i izolację pionową folię.

W przypadku budynków podpiwniczonych, posadowionych na ławach, zazwyczaj mamy do czynienia z sytuacją, że poziom góry ław fundamentowych jest taki sam jak poziom płyty z betonu podkładowego. Rozwiązanie to pozwala na łatwe wykonstruowanie połączenia izolacji poziomej ław fundamentowych z izolacją podposadzkową. Prawidłowe wykonstruowanie takiego połączenia pokazuje RYS. 6 (te same zasady będą obowiązywać przy wykonywaniu hydroizolacji budynków niepodpiwniczonych oraz częściowo podpiwniczonych).

Izolacja ze szlamu mineralnego, masy hybrydowej lub masy typu KMB układana jest na płycie z betonu podkładowego i za pomocą taśmy uszczelniającej łączona z izolacją poziomą ław fundamentowych. Najczęściej właśnie to miejsce jest przyczyną przecieków. Wynika to z faktu, że najpierw wykonywane są ściany fundamentowe, a więc i izolacja pozioma ław, której fragment wystający poza krawędź ściany jest w momencie wykonywania izolacji podposadzkowej zanieczyszczony, zakurzony, a nierzadko i ubrudzony zaprawą lub nawet naderwany. Brak bardzo starannego oczyszczenia tego fragmentu powoduje niemożność szczelnego zespolenia izolacji podposadzkowej z izolacją ławy fundamentowej (naprawa jest oczywiście możliwa, ale wiąże się z koniecznością skuwania podłogi w pasie przyległym do ścian).

Równie często spotyka się błąd polegający na zbyt małym wysunięciu/wykonaniu pasa hydroizolacji ławy poza lico ściany. Ten sposób jest "preferowany" przy stosowaniu na izolację ław materiałów rolowych (pap termozgrzewalnych, membran samoprzylepnych). Wynika to stad, że dla grubości ściany 25 cm metrowej szerokości pas można podzielić dokładnie na 4 części. Tylko że nie da się wtedy wykonać szczelnego połączenia z izolacją pionowa czy podposadzkową. Zakład w tym miejscu musi wynosić minimum 5-6 cm. Naprawa wiąże się niestety z koniecznością dodatkowego podcięcia ściany.

Materiały bitumiczne (masy KMB, papy, membrany samoprzylepne) nie mogą pracować na odrywanie od podłoża, wymagane jest wtedy wykonanie odpowiedniej warstwy dociskowej lub naniesienie np. jednej warstwy szlamu. Podobny zabieg (nałożenie warstwy szlamu, można wtedy stosować szlamy sztywne) może być konieczny w przypadku zbyt wilgotnego podłoża.

Stosując masy KMB jako uszczelnienie podposadzkowe (dotyczy to także innych materiałów wodochronnych), należy zwrócić uwagę, aby gotowa masa nakładana była na podłożu z betonu klasy przynajmniej C16/20, absolutne minimum to beton klasy C12/16.

Często popełnianym błędem jest także układanie hydroizolacji na tzw. chudym betonie. Powłoka odpowiedzialna za późniejszą bezproblemową eksploatację budynku musi być wykonana na stabilnym podłożu.

Najwięcej wariantów połączenia różnych materiałów hydroizolacyjnych występuje przy połączeniu izolacji poziomej ław fundamentowych z izolacją pionową ścian fundamentowych. W praktyce powinny występować tam tylko następujące warianty:

• izolacja pozioma ze szlamu - izolacja pionowa ze szlamu,
• izolacja pozioma ze szlamu - izolacja pionowa z masy KMB,
• izolacja pozioma z masy KMB - izolacja pionowa z masy KMB,
• izolacja pozioma ze szlamu - izolacja pionowa z masy hybrydowej,

• izolacja pozioma z masy hybrydowej - izolacja pionowa z masy hybrydowej,
• izolacja pozioma z masy hybrydowej - izolacja pionowa z masy KMB,
• izolacja pozioma z bitumicznych materiałów rolowych - izolacja pionowa z masy KMB,
• izolacja pozioma z bitumicznych materiałów rolowych - izolacja pionowa z bitumicznych materiałów rolowych.

Dla tych wariantów zapewniona jest kompatybilność materiałów i nie ma problemu ze szczelnym połączeniem izolacji pionowej z poziomą.

Spotyka się także warianty:

• izolacja pozioma z papy - izolacja pionowa z emulsji lub roztworu asfaltowego,
• izolacja pozioma z papy - izolacja pionowa z masy bitumicznej KMB (RYS. 7).

Przypadki te są trudniejsze do uszczelnienia, jednakże nadal zachowana jest kompatybilność materiałów.

Podstawową czynnością jest odpowiednie przygotowanie powierzchni papy. Jej wierzch zaleca się zagruntować głęboko penetrującym gruntownikiem i ewentualnie posypać piaskiem kwarcowym o uziarnieniu np. 0,2-0,7 mm. Po wyschnięciu gruntownika nadmiar piasku usunąć i jeszcze raz bardzo starannie oczyścić powierzchnię. Takie systemowe gruntowniki ma w swej ofercie znacząca większość producentów i dystrybutorów bitumicznych mas KMB. Gruntownik ten powoduje zmiękczenie powierzchni papy, co pozwala na dokładne i szczelne jej zespolenie z masą bitumiczną (szczegóły detalu pokazuje RYS. 7). Powierzchnia papy musi być oczywiście czysta.

Bezwzględnie trzeba zwrócić uwagę na poprawne wykonanie dylatacji. Rozstaw i szerokość dylatacji określa dokumentacja techniczna, natomiast sposób ich wykonstruowania i uszczelnienia będzie zależeć od stopnia obciążenia wilgocią/wodą i sposobu posadowienia (ławy fundamentowe/płyta). Jest to miejsce bardzo newralgiczne, późniejsze usuniecie przecieków w tym obszarze jest bardzo kosztowne i trudne. Sposób uszczelnienia dylatacji w płycie i ścianach przy obciążeniu wodą pod ciśnieniem pokazują RYS. 8 i RYS. 9 (o ile to możliwe, taśmy należy łączyć poza obszarem występowania wody pod ciśnieniem). Przy obciążeniu wilgocią przykładowy sposób uszczelnienia dylatacji pokazano na RYS. 10.

Zalecanym sposobem uszczelnienia przejść rurowych jest stosowanie kołnierzy uszczelniających (dla obciążenia wodą jest to jedyna metoda). Można wyróżnić kilka rodzajów tego typu kołnierzy uszczelniających, natomiast istota uszczelnienia takiego przejścia rurowego jest taka sama. Kołnierz taki składa się z dwóch części, stałej, obsadzanej w murze, oraz ruchomej. Część stała obsadzana jest podczas betonowania/murowania ściany i do tej części przytwierdza się specjalny kołnierz uszczelniający (RYS. 11).

Strefę cokołową powinno się izolować materiałami elastycznymi oraz cechującymi się zdolnościami do przepuszczania pary wodnej. Najlepiej do tego celu nadają się elastyczne szlamy (mikrozaprawy) uszczelniające.

Jeżeli do izolacji pionowej zastosowano również szlam mineralny, kompatybilność materiałów jest oczywista. Ale izolacja pionowa może być wykonana także z materiałów bitumicznych. Połączenie izolacji pionowej np. z mas KMB z hydroizolacją części cokołowej wykonaną ze szlamu uszczelniającego jest łatwe, o ile najpierw wykona się izolację cokołu. Wynika to z faktu, że masy mineralnej nie można położyć na bitum, konieczne jest więc takie zaplanowanie robót, aby najpierw wykonać uszczelnienie strefy cokołowej ze szlamu mineralnego, a po jego związaniu (około 2-3 dni) nałożyć na zakład minimum 10 cm masę bitumiczną będącą hydroizolacją pionową.

Literatura

1. M. Rokiel, "Poradnik. Hydroizolacje w budownictwie. Projektowanie. Wykonawstwo", wyd. III, Grupa Medium, Warszawa 2019.
2. "Richtlinie für die Planung und Ausführung von Abdichtung von Bauteilen mit kunststoffmodifizierten Bitumendickbeschichtungen (KMB) - erdberührte Bauteile", Deutsche Bauchemie e.V. 2001.
3. "Richtlinie für die Planung und Ausführung von Abdichtung erdberührter Bauteile mit flexiblen Dichtungsschlämmen", Deutsche Bauchemie e.V. 2006.
4. DIN 18195, "Bauwerksabdichtung", Teil 1-10.5. "Richtlinie für die fachgerechte Planung und Ausführung des Fassadensockelputzes sowie des Anschlusses der Außenanlage, Fachverband der Stuckateure für Ausbau und Fassade", 2013.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!