Hydroizolacje rolowe - wybrane zagadnienia
Continuous waterproof insulation - selected issues
Poznaj rodzaje i zastosowanie izolacyjnych materiałów rolowych
Fot. Griltex
Podstawą bezproblemowej, długoletniej eksploatacji budynków i budowli jest odpowiednie rozwiązanie konstrukcyjne części zagłębionych w gruncie. Doświadczenie pokazuje bowiem, że znaczącą część problemów związanych z eksploatacją stanowią te powodowane przez wilgoć.
Zobacz także
Bostik Bostik AQUASTOPP – szybkie i efektywne rozwiązanie problemu wilgoci napierającej
Bostik to firma z wieloletnią tradycją, sięgającą 1889 roku, oferująca szeroką gamę produktów chemii budowlanej dla profesjonalistów i majsterkowiczów. Producent słynie z innowacyjnych rozwiązań i wysokiej...
Bostik to firma z wieloletnią tradycją, sięgającą 1889 roku, oferująca szeroką gamę produktów chemii budowlanej dla profesjonalistów i majsterkowiczów. Producent słynie z innowacyjnych rozwiązań i wysokiej jakości preparatów, które znajdują zastosowanie w budownictwie, przemyśle i renowacji.
Fiberglass Fabrics s.c. Wiele zastosowań siatki z włókna szklanego
Siatka z włókna szklanego jest wykorzystywana w systemach ociepleniowych jako warstwa zbrojąca tynków zewnętrznych. Ma za zadanie zapobiec ich pękaniu oraz powstawaniu rys podczas użytkowania. Siatka z...
Siatka z włókna szklanego jest wykorzystywana w systemach ociepleniowych jako warstwa zbrojąca tynków zewnętrznych. Ma za zadanie zapobiec ich pękaniu oraz powstawaniu rys podczas użytkowania. Siatka z włókna szklanego pozwala na przedłużenie żywotności całego systemu ociepleniowego w danym budynku. W sklepie internetowym FFBudowlany.pl oferujemy szeroki wybór różnych gramatur oraz sposobów aplikacji tego produktu.
Parati Płyta fundamentowa i jej zalety – wszystko, co trzeba wiedzieć
Budowa domu jest zadaniem niezwykle trudnym, wymagającym od inwestora podjęcia wielu decyzji, bezpośrednio przekładających się na efekt. Dokłada on wszelkich starań, żeby budynek był w pełni funkcjonalny,...
Budowa domu jest zadaniem niezwykle trudnym, wymagającym od inwestora podjęcia wielu decyzji, bezpośrednio przekładających się na efekt. Dokłada on wszelkich starań, żeby budynek był w pełni funkcjonalny, wygodny oraz wytrzymały. A jak pokazuje praktyka, aby osiągnąć ten cel, należy rozpocząć od podstaw. Właśnie to zagwarantuje nam solidna płyta fundamentowa.
Abstrakt |
---|
Przedmiotem artykułu jest omówienie wybranych zagadnień dotyczących hydroizolacji rolowych. Poruszane są w nim kwestie związane z błędami izolacji na poziomie projektowania i prowadzenia robót z zastosowaniem materiałów rolowych. Po nich następuje charakterystyka folii wykorzystywanych do hydroizolacji i omówienie procesu wykonywania hydroizolacji z uwzględnieniem wymagań stawianych foliom i membranom, a także podłożu. Następnie scharakteryzowane zostają rolowe materiały bitumiczne i papy termozgrzewalne. Continuous waterproof insulation - selected issuesThe purpose of the paper is to present selected issues concerning continuous waterproof insulation materials. It describes the problems related with insulation faults occurring at the design and execution stage when using reeled materials. A part of the paper contains the characteristics of waterproof insulation membranes and explains the installation process of waterproof insulation considering the requirements for foil and membranes, as well as the substrate. Reeled bituminous materials and torch-on membranes are also described. |
Aby izolacja wodochronna była skuteczna, musi być poprawnie zaprojektowana i wykonana, a także chroniona przed uszkodzeniem w trakcie eksploatacji obiektu. Etap eksploatacji zaczyna się już od chwili wykonania hydroizolacji, dokładnie od momentu zabezpieczenia powłoki wodochronnej. To, czy pozostałe prace budowlane, i jakie, jeszcze trwają, jest bez znaczenia.
Błędy projektowe i wykonawcze
Podczas projektowania i wykonywania izolacji popełniane są liczne błędy powodujące uszkodzenia, a w konsekwencji przecieki. Do typowych można zaliczyć:
- błędy projektowe - zastosowanie materiałów nieadekwatnych do stopnia obciążenia wilgocią, nieodpornych na występujące w gruncie agresywne media, niekompatybilnych ze sobą, błędną technologię uszczelnienia trudnych i krytycznych miejsc (dylatacji, przejść rurowych) lub brak takiej technologii,
- błędy wykonawcze - nieprzemyślana zamiana poprawnie dobranych w projekcie materiałów wodochronnych, która uniemożliwia późniejsze połączenie ze sobą powłok wodochronnych, poprawne wykonanie detali, a w skrajnych wypadkach nawet poprawne wykonanie hydroizolacji; lekceważenie warunków aplikacji (np. dotyczących sezonowania podłoża, wilgotności, temperatury, grubości warstw, zalecanych przerw technologicznych itp.), brak ochrony hydroizolacji podczas dalszych prac oraz w trakcie eksploatacji.
Zastosowanie materiałów rolowych
Materiały rolowe, zwłaszcza folie z tworzyw sztucznych i kauczuku, są specyficznym rodzajem materiałów hydroizolacyjnych. Wokół ich zastosowania narosło bardzo wiele mitów, począwszy od stwierdzenia, że w ogóle nie nadają się do wykonywania zabezpieczeń wodochronnych, a skończywszy na wpisywaniu w projekty i wykonywaniu hydroizolacji z folii o grubości 0,2 mm układanej... na styk.
Sytuacji nie tylko nie ułatwiają normy serii PN-EN [1-2], do których deklarowane są wspomniane materiały. Nie można przyjmować za pewnik, że skoro sam materiał jest szczelny, to nadaje się w konkretnym przypadku do wykonania szczelnej hydroizolacji (w skrajnych przypadkach może się w ogóle nie nadawać do takiego zastosowania, pomimo spełnienia wymagań normowych).
Podstawowym kryterium wyboru izolacji powinna być możliwość zastosowania w danym obiekcie, w konkretnym rozwiązaniu konstrukcyjnym i przy danych warunkach wodnych. Konieczne jest również użycie materiałów o odpowiedniej odporności na ewentualne agresywne związki znajdujące się w gruncie. Nie bez znaczenia przy doborze izolacji jest także łatwość aplikacji materiału, odporność na ewentualne błędy popełnione przy nakładaniu oraz możliwość bezproblemowego uszczelnienia tzw. trudnych i krytycznych miejsc, np. przejścia rur instalacyjnych, dylatacji itp.
Przy doborze izolacji wodochronnej bardzo często popełnianym błędem jest wybór materiału najtańszego. Tymczasem koszt wykonania hydroizolacji to nie tylko koszt samego materiału (często utożsamianego z ceną za kilogram, litr czy metr kwadratowy). Jest to także koszt robocizny i czynności przygotowawczych (wyrównania podłoża, tynkowania, gruntowania).
Jak zatem stosować tego typu materiały? Zaprojektowanie wodochronnego zabezpieczenia z folii z tworzyw sztucznych wymaga przeprowadzenia szczegółowej analizy. Przede wszystkim sam obiekt musi być zaprojektowany w sposób umożliwiający wykonanie powłoki wodochronnej (!!!). Dlatego punktem wyjścia jest przeanalizowanie sposobu posadowienia budynku/budowli i rozwiązania konstrukcyjnego fundamentów oraz rodzaju występujących trudnych i krytycznych miejsc [3-4].
Charakterystyka folii
Na rynku dostępne są m.in. folie (membrany) z [5]:
- polichlorku winylu (PVC),
- elastomerów poliolefinowych (FPO),
- polipropylenu (PP),
- polietylenu (PE),
- kauczuku (EPDM).
Folie z PVC mogą występować w wariancie niewzmacnianym (zwykle są to folie dwuwarstwowe), laminowanym od spodniej strony włókniną polimerową lub na bazie włókien szklanych oraz zbrojonym (wewnątrz – siatką lub włókniną polimerową lub na bazie włókien szklanych).
Membrany typu EPDM mogą być zbrojone siatką polimerową i/lub na bazie włókien szklanych (wewnątrz), laminowane od spodu włókniną polimerową lub na bazie włókien szklanych, jak również powleczone masą klejącą (wariant klejony do podłoża).
Materiały na bazie PP oraz PE, analogicznie jak folie PVC, mogą występować w wersji zbrojonej wewnątrz (siatką polimerową i/lub na bazie włókien szklanych), niewzmacnianej oraz jako wyroby wielowarstwowe.
Wykonywanie hydroizolacji
Generalnie, w zależności od rodzaju i charakteru obiektu, można wyróżnić następujące sposoby wykonywania hydroizolacji:
- układanie folii bez podziału na sekcje,
- układanie folii z podziałem na sekcje,
- system dwuwarstwowy umożliwiający ciśnieniową kontrolę szczelności na etapie wykonawstwa, jak również późniejszy monitoring szczelności oraz ewentualne doszczelnienie sekcji,
- klejenie folii do podłoża,
- na rynku dostępne są także specjalne, systemowe folie z tworzyw sztucznych, pozwalające na zespolenie hydroizolacji z uszczelnianym betonem (wylewany beton zespala się z wcześniej ułożoną hydroizolacją) [3-4, 6].
Wariant bez podziału na sekcje polega na luźnym ułożeniu folii na uszczelnianym podłożu (z ewentualnym mocowaniem mechanicznym systemowymi wkrętami/kotwami i uszczelnieniem miejsca mocowania). Ten sposób może być stosowany jedynie w wyjątkowych i sporadycznych sytuacjach, w obiektach drugorzędnych lub wręcz tymczasowych i tylko przy wykonywaniu izolacji przeciwwilgociowej. Wadą tej metody jest brak możliwości lokalizacji miejsca uszkodzenia powłoki i wnikania wody w konstrukcję.
Podział na sekcje [7] jest podstawowym wymogiem zapobiegającym niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się przecieku w razie uszkodzenia powłoki. Pozwala on ponadto na naprawę wydzielonej, uszkodzonej strefy bez konieczności odkopania całego budynku w celu znalezienia uszkodzonego/nieszczelnego miejsca i/lub usuwania i ponownego wykonywania całej hydroizolacji. Jest to podstawowy powód, dla którego nie wolno pomijać podziału na sekcje.
Ciśnieniowa kontrola szczelności sekcji membrany jest zawsze rozwiązaniem systemowym i wymaga wcześniejszego obsadzenia w betonie specjalnych końcówek kontrolno-iniekcyjnych umożliwiających zarówno ciśnieniową kontrolę szczelności, jak i, w razie przecieku, zainiektowanie nieszczelnej strefy specjalnymi żelami. Dlatego rozwiązanie to wymaga przygotowania przed rozpoczęciem układania membrany na placu budowy szczegółowego projektu technicznego i specyfikacji technicznej. Sposób wykonania takiej izolacji i szczegóły techniczne określa zawsze specyfikacja producenta.
Podstawowym wymogiem jest zastosowanie folii, której arkusze dadzą się szczelnie zgrzać, zwulkanizować czy skleić. Folia musi być także odporna na uszkodzenia mechaniczne.
Przy większych głębokościach, na powierzchniach pionowych, folie dodatkowo mocuje się punktowo (miejsca te muszą być dodatkowo uszczelnione). Nie jest to jednak tożsame z podziałem membrany na sekcje.
Wymagania stawiane foliom i membranom
Elastyczne wyroby wodochronne z tworzyw sztucznych lub kauczuku (folie, membrany) powinny spełniać wymagania norm:
- PN-EN 13967 [1] lub
- PN-EN 14909 [2].
Materiały zgodne z normą PN-EN 13967 [1], klasyfikowane jako typ A, przeznaczone są do wykonywania izolacji przeciwwilgociowej, zaś wyroby klasyfikowane jako typ T - do izolacji przeciwwodnej.
Zacznijmy od grubości. Absurdem jest traktowanie folii o grubości 0,2-0,3 mm jako hydroizolacyjnych; mogą one stanowić jedynie warstwę rozdzielającą.
Według norm serii DIN 18195 [7] do izolacji przeciwwilgociowych mogą być stosowane folie grubości nie mniejszej niż 1,2 mm. Grubość ta może zostać zmniejszona do 0,8 mm, gdy stosuje się folię samoprzylepną.
Do izolacji przeciwwodnych mogą być wykorzystywane folie z:
- PVC-P o grubości co najmniej 2 mm, jeżeli uszczelnienie jest wykonywane przez luźne ułożenie materiału; w takiej sytuacji zagłębienie obiektu jest ograniczone do 4 m,
- PIB (z poliizobutylu), PVC-P (z miękkiego polichlorku winylu zbrojonego wkładką z włókniny szklanej) oraz EVA (z kopolimeru etylenu z octanem winylu) o grubości co najmniej 1,5 mm, jeżeli powłoka wodochronna jest klejona do podłoża, a zagłębienie obiektu nie większe niż 4 m. Przy większym zagłębieniu wymagana jest folia o grubości co najmniej 2 mm,
- ECB (etylenu, kopolimeru i specjalnego asfaltu) i EPDM o grubości co najmniej 2 mm, jeżeli powłoka wodochronna jest klejona do podłoża, a zagłębienie obiektu nie większe niż 4 m. Przy większym zagłębieniu wymagana jest folia o grubości co najmniej 2,5 mm.
Według aktualnych norm serii DIN 18533 [8-9] dla izolacji przeciwwilgociowych wymagane jest zastosowanie membran z ECB, PIB, PVC-P, EVA, EPDM, FPO, PE albo TPE.
W przypadku obciążenia wodą przy zagłębieniu do 3 m wymagane jest zastosowanie membran:
- z ECB o grubości 2 mm,
- z PIB, PVC-P, EVA lub FPO o grubości 1,5 mm,
- z EPDM o grubości 1,3 mm.
Przy obciążeniu wodą i większym zagłębieniu możliwe jest zastosowanie membran:
- z ECB o grubości 2 mm i 2,5 mm przy zagłębieniu odpowiednio do 9 m i powyżej 9 m,
- z PIB, PVC-P, EVA lub FPO o grubości 1,5 mm i 2 mm przy zagłębieniu odpowiednio do 9 m i powyżej 9 m,
- z EPDM o grubości 1,5 mm.
Z kolei według zaleceń ITB [10] zgodne z normą PN-EN 14909 [2] folie PE i PP nie mogą być cieńsze niż 2 mm, natomiast folie z PVC nie mogą być cieńsze niż 1 mm.
Dalszą konsekwencją jest postawienie wymagań dotyczących parametrów wytrzymałościowych: odporności na uderzenia (brak przebicia przy wysokości spadania co najmniej 200 mm, odporność na obciążenie statyczne), niedopuszczalne przesiąkanie po działaniu obciążenia co najmniej 150 N, wytrzymałość na rozdzieranie (gwoździem) ≥ 100 N oraz wodoszczelności - co najmniej 0,2 MPa przez 24 godziny (analogicznie określana trwałość po sztucznym starzeniu).
RYS. Detal połączenia izolacji pod płytą denną z izolacją pionową. Oznaczenia: 1 - folia/membrana uszczelniająca – izolacja pionowa, 2 - warstwa ochronna (zgodna z zaleceniami producenta systemu), np. geowłóknina, 3 - zgrzew membrany do taśmy uszczelniającej (6), 4 - zgrzew izolacji pionowej z izolacją pod płytą denną, 5 - konstrukcyjna płyta denna, 6 - taśma uszczelniająca betonowana w boku płyty dennej, stanowiąca jednocześnie podział na sekcje, 7 - folia/membrana uszczelniająca - izolacja pod płytą denną, 8 - warstwa ochronna (zgodna z zaleceniami producenta systemu), 9 - warstwa zaprawy ochronnej, 10 - warstwa ochronna (zgodna z zaleceniami producenta systemu), 11 - konstrukcyjny beton podkładowy (lub inne podłoże zgodne z zaleceniami producenta); rys.: Sika
Podobnie wyglądają zalecenia ITB [11] dla folii deklarowanych do PN-EN 13967 [2].
- Dla izolacji przeciwwodnej grubość folii PE i PP nie może być mniejsza niż 1 mm, a folii z PVC 1,5 mm (przy szczelności co najmniej 0,2 MPa przez 24 godziny).
- Dla izolacji przeciwwilgociowej grubość folii z PVC musi wynosić co najmniej 1 mm.
Wprawdzie wspomniane zalecenia w odniesieniu do folii PE i PP dla izolacji przeciwwilgociowej podają jako minimalną grubość 0,3 mm (przy szczelności co najmniej 60 kPa przez 24 godziny, jednak wymagania wytrzymałościowe dla folii są takie same, niezależnie od rodzaju folii i jej grubości:
- wytrzymałość na rozdzieranie (gwoździem) > 100 N,
- odporność na obciążenie statyczne - niedopuszczalne przesiąkanie po działaniu obciążenia co najmniej 150 N,
- wytrzymałość złącza na ścinanie nie mniej niż 80-90% wytrzymałości wyrobu
czy właściwości mechaniczne przy rozciąganiu (maksymalne naprężenie rozciągające, maksymalna siła rozciągająca, wydłużenie przy maksymalnej sile rozciągającej).
Wymagania dotyczące podłoża
Folie są bardzo wrażliwe na nierówności podłoża. Musi być ono gładkie, stąd konieczność stosowania warstw wyrównujących czy wręcz wygładzających.
W przypadku folii układanych luźno i/lub mocowanych punktowo należy zwrócić uwagę na konieczność zastosowania warstwy ochronnej/rozdzielającej, np. z geowłókniny. Rodzaj materiału i wymagane parametry podaje zawsze producent systemu.
W przypadku wykonywania powłok wodochronnych pod płytą denną może zaistnieć konieczność stosowania zarówno dodatkowych warstw ochronnych (np. z zaprawy cementowej, geowłókniny, folii itp.), jak i dodatkowych warstw poślizgowych. To wszystko powoduje, że w połączeniu z koniecznością zaprojektowania podziału na sekcje (przykładowy detal pokazano na RYS.) zastosowanie folii musi być starannie przeanalizowane.
Skuteczność tego rodzaju rozwiązań wynika wprost z wielokryteriowej analizy konkretnego obiektu. Folie wymagają zachowania wyjątkowo wysokiego reżimu technologicznego i bardzo starannego wcześniejszego przemyślenia koncepcji uszczelnienia. Specjalnych zabiegów wymaga uszczelnienie dylatacji i przejść rurowych. Połączenie folii z innymi materiałami wodochronnymi jest bardzo trudne, dlatego jeżeli już zapadła decyzja o aplikacji folii, musi ona uwzględniać wszystkie aspekty takiego zastosowania. Niewątpliwą zaletą folii jest możliwość wykonania izolacji z ich użyciem na podłożach słabych i zanieczyszczonych.
Rolowe materiały bitumiczne
Nieco inaczej wygląda sytuacja, jeżeli chodzi o rolowe materiały bitumiczne (przede wszystkim papy oraz samoprzylepne membrany). Składają się one z osnowy (wkładki) nasyconej (lub nasyconej i powleczonej) bitumem. Rozróżnić można papy asfaltowe oraz asfaltowe modyfikowane. Te ostatnie występują najczęściej jako papy termozgrzewalne oraz samoprzylepne membrany. Papy klejone do podłoża za pomocą masy asfaltowej lub lepiku to najczęściej papy niemodyfikowane. Także w tym przypadku należy postawić pytanie o poziom właściwości użytkowych, gdyż normy (PN-EN 13969 [12] oraz PN-EN 14967 [13]) definiują jedynie wymagania w odniesieniu do tzw. wartości granicznej MLV ustalonej przez producenta albo do deklarowanej przez producenta wartości MDV. W normach tych, analogicznie jak dla folii czy membran z tworzyw sztucznych, nie ma jednak informacji, jakimi parametrami musi się charakteryzować konkretny materiał, aby mógł w danych warunkach brzegowych pełnić swoją funkcję oraz jak zastosować sam wyrób (rodzaj, właściwości, liczba warstw).
Ze względu na osnowę papy asfaltowe można podzielić na papy:
- na osnowie z tkanin technicznych,
- na welonie z włókien szklanych lub tworzyw sztucznych,
- na włókninie przeszywanej,
- na taśmie aluminiowej (stosowane są w zasadzie jako paroizolacja),
- z wkładką miedzianą (stosowane najczęściej w dachach zielonych jako warstwa odpychająca korzenie) [3, 5, 13].
Osnową dla membran samoprzylepnych mogą być: włóknina poliestrowa, welon szklany, welon szklany + siatka, tkanina szklana oraz osnowa mieszana.
Zaletą osnowy z tkaniny szklanej jest duża wytrzymałość na zerwanie, wadą - bardzo mała rozciągliwość. Osnowa na bazie włókniny lub tkaniny poliestrowej cechuje się dużą rozciągliwością przy zerwaniu przy jednoczesnej wysokiej wytrzymałości na siły zrywające. Włóknina poliestrowo-szklana wykazuje wysoką odporność na siły zrywające.
Papy termozgrzewalne
Papy termozgrzewalne produkowane są zazwyczaj na osnowie z włókna szklanego lub poliestrowej. Masa asfaltowa, którą powleczona jest osnowa, najczęściej modyfikowana jest elastomerem SBS lub plastomerem APP.
- Elastomer SBS nadaje papie stabilność formy, dobrą przyczepność do podłoża oraz znaczną elastyczność nawet w niskiej temperaturze (do - 40°C). Papy tego typu można łączyć z innymi rodzajami pap.
- Plastomer APP (ataktyczne polipropyleny) z dodatkiem nasyconych elastomerów poliolefinowych, oprócz stabilnej formy i dobrej przyczepności, zapewnia odporność na działanie kwasów i soli nieorganicznych, ozonu oraz wysokiej temperatury (do +150°C). Papa natomiast staje się dość sztywna w ujemnych temperaturach (–10°C).
Należy jednak rozróżnić papy modyfikowane np. SBS-em od tzw. pap z dodatkiem SBS-u. Takim parametrem pozwalającym na rozróżnienie w.w. jest giętkość. Za graniczną wartość przyjmuje się –15°C.
Według norm serii DIN 18195 [7] w odniesieniu do izolacji przeciwwilgociowej wymagane jest wykonanie co najmniej jednej warstwy powłoki wodochronnej z papy termozgrzewalnej, membrany samoprzylepnej lub papy klejonej masą asfaltową do podłoża.
Dla izolacji przeciwwodnej w.w. norma wymagała:
- wykonania co najmniej trójwarstwowej powłoki wodochronnej z papy klejonej do podłoża (ostatnia warstwa papy pokryta masą asfaltową), jednak przy zagłębieniu powyżej 4 m (do 9 m) należało wykonać czterowarstwową powłokę. Przy izolacji z pap klejonych do podłoża konieczne było wykonanie ścianki (warstwy) dociskowej. Ilość masy asfaltowej bez wypełniaczy lub z wypełniaczami, stosowanej do przyklejenia pasa papy, nie mogła być mniejsza niż, odpowiednio, 1,5 kg/m2 lub 2,5 kg/m2,
- wykonania co najmniej dwuwarstwowej powłoki wodochronnej z papy termozgrzewalnej na osnowie z siatki lub poliestru. Przy zagłębieniu powyżej 4 m (do 9 m) należało wykonać trójwarstwową powłokę lub zastosować jako ostatnią warstwę (od strony naporu wody) papę z wkładką miedzianą (papa na osnowie z siatki lub poliestru + papa z wkładką miedzianą),
- przy zagłębieniu powyżej 9 m należało stosować dwie warstwy papy termozgrzewalnej na osnowie z siatki lub poliestru oraz jedną warstwę papy z wkładką miedzianą.
Aktualne normy serii DIN 18533 [8-9] w podobny sposób definiują wymagania stawiane rodzajom i ilościom warstw materiałów rolowych przy wykonywaniu powłok wodochronnych:
- dla izolacji przeciwwilgociowych niezbędne jest wykonanie minimum jednowarstwowej powłoki z polimerowo-bitumicznej papy termozgrzewalnej lub samoprzylepnej membrany bitumicznej;
- dla izolacji przeciwwodnej, gdy stosuje się papy bitumiczne lub polimerowo-bitumiczne klejone do podłoża:
– przy zagłębieniu do 4 m wymagane jest zastosowanie minimum 2 warstw papy,
– przy zagłębieniu powyżej 4 m do 9 m wymagane jest zastosowanie albo minimum 3 warstw papy, albo 2 warstw, w tym jednej z wkładką miedzianą,
– przy zagłębieniu powyżej 9 m wymagane jest zastosowanie minimum 3 warstw papy, w tym jednej z wkładką miedzianą; - dla izolacji przeciwwodnej, gdy stosuje się termozgrzewalne papy polimerowo-bitumiczne:
– przy zagłębieniu nie większym niż 9 m wymagane jest zastosowanie minimum 2 warstw, w tym jednej na osnowie poliestrowej,
– przy zagłębieniu powyżej 9 m wymagane jest zastosowanie minimum 3 warstw, w tym jednej na osnowie poliestrowej; - dla izolacji przeciwwodnej, gdy stosuje się samoprzylepne polimerowo-bitumiczne membrany na osnowie:
– przy zagłębieniu nie większym niż 9 m możliwe jest zastosowanie jako dolna warstwa w 2-warstwowym układzie, gdy na warstwę wierzchnią stosuje się polimerowo-bitumiczną papę termozgrzewalną,
– przy zagłębieniu powyżej 9 m możliwe jest zastosowanie jako dolna warstwa w 3-warstwowym układzie, gdy na warstwę następną stosuje się polimerowo-bitumiczną papę termozgrzewalną.
Papa na osnowie tekturowej nie jest materiałem hydroizolacyjnym i nie może być stosowana jako powłoka wodochronna (niezależnie od obciążenia wilgocią/wodą i sposobu mocowania).
Warto zapoznać się z wymaganiami normy DIN V 20000-203 [15, 16], która stawia minimalne wymagania w zależności od osnowy, zastosowania i stopnia modyfikacji papy.
- Dla pap asfaltowych na osnowie z siatki z włókna szklanego i poliestrowej minimalna gramatura osnowy to 200 g/m2 przy wodoszczelności 100 kPa przez 24 godziny i zawartości składników rozpuszczalnych 1600 g/m2. Jeżeli papy mają być stosowane do uszczelnień pod ścianami fundamentowymi (w przekroju muru), zawartość składników rozpuszczalnych powinna wynosić 2100 g/m2.
- Dla termozgrzewalnych pap polimerowo-asfaltowych gramatura osnowy poliestrowej oraz z siatki z włókna szklanego nie powinna być mniejsza niż 200 g/m2 przy wodoszczelności 200 kPa przez 24 godziny.
- Dla termozgrzewalnych pap polimerowo-asfaltowych z osnową mieszaną (poliester + włókno szklane) gramatura osnowy nie powinna być mniejsza niż 120 g/m2 przy wodoszczelności 200 kPa przez 24 godziny.
- Dla samoprzylepnych membran bitumicznych z folią HDPE wodoszczelność nie powinna być mniejsza niż 400 kPa przez 24 godziny.
Z kolei zalecenia ITB odnośnie do wybranych parametrów, jakimi powinny się cechować papy stosowane do wykonywania powłok wodochronnych [14], podano w TABELI.
TABELA. Wybrane parametry, jakimi powinny się cechować papy stosowane do wykonywania powłok wodochronnych [14]
Minimalne wymagania dotyczące pap klejonych lepikami są dużo niższe niż pap termozgrzewalnych lub membran samoprzylepnych, trudniejsze jest także wykonawstwo tego typu powłok, dlatego powinny one być stosowane jedynie jako izolacja przeciwwilgociowa.
Literatura
- PN-EN 13967+A1:2017-05, "Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwilgociowej łącznie z wyrobami z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwodnej części podziemnych. Definicje i właściwości".
- PN-EN 14909:2012, "Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości".
- M. Rokiel, "Poradnik. Hydroizolacje w budownictwie. Projektowanie. Wykonawstwo", wyd. III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.
- M. Rokiel, "Hydroizolacje podziemnych części budynków i budowli. Projektowanie i warunki techniczne wykonania i odbioru robót", wyd. 4, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.
- "Ochrona przed wilgocią i korozją biologiczną w budownictwie", praca zbiorowa pod red. J. Karysia, Grupa MEDIUM, Warszawa 2014.
- Materiały firmy Sika.
- DIN 18195, Bauwerksabdichtung:
– Teil 1: Grundsätze, Definitionen, Zuordnung der Abdichtungsarten, Ausgabe 2011-12.
– Teil 2: Stoffe, Ausgabe 2009-04.
– Teil 3: Anforderungen an den Untergrund und Verarbeitung der Stoffe, Ausgabe 2011-12.
– Teil 4: Abdichtungen gegen Bodenfeuchte (Kapillarwasser, Haftwasser) und nichtstauendes Sickerwasser an Bodenplatten und Wänden, Bemessung und Ausführung, Ausgabe 2011-12.
– Teil 5: Abdichtungen gegen nichtdrückendes Wasser auf Deckenflächen und in Nassräumen, Bemessung und Ausführung, Ausgabe 2011-12.
– Teil 6: Abdichtungen gegen von außen drückendes Wasser und aufstauendes Sickerwasser, Bemessung und Ausführung, Ausgabe 2011-12.
– Teil 7: Abdichtungen gegen von innen drückendes Wasser, Bemessung und Ausführung, Ausgabe 2009-07.
– Teil 8: Abdichtungen über Bewegungsfugen, Ausgabe 2011-12.
– Teil 9: Durchdringungen, Übergänge, An- und Abschlüsse, Ausgabe 2010-05.
– Teil 10: Schutzschichten und Schutzmaßnahmen, Ausgabe 2011-12. - DIN 18533-1:2017-07, "Abdichtung von erdberührten Bauteilen - Teil 1: Anforderungen, Planungs- und Ausführungsgrundsätze".
- DIN 18533-2:2017-07, "Abdichtung von erdberührten Bauteilen - Teil 2: Abdichtung mit bahnenförmigen Abdichtungsstoffen".
- Komentarz do normy PN-EN 14909, "Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą", ITB, Warszawa 2011.
- B. Francke, "Wyroby hydroizolacyjne z tworzyw sztucznych i kauczuku stosowane w częściach podziemnych budynków i budowli ujęte w normie PN-EN 13967:2012. Wymagania i warunki stosowania", Poradnik, ITB, Warszawa 2015.
- PN-EN 13969:2006, PN-EN 13969:2006/A1:2007, "Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby asfaltowe do izolacji przeciwwilgociowej łącznie z wyrobami asfaltowymi do izolacji przeciwwodnej części podziemnych. Definicje i właściwości".
- PN-EN 14967:2007, "Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby asfaltowe do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości".
- Komentarz do normy PN-EN 14967, "Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby asfaltowe do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą", ITB, Warszawa 2010.
- DIN V 20000, "Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken - Teil 203".
- "Abc der Bitumenbahnen. Technische Regeln für die Planung und Ausfuehrung von Abdichtungen mit Polymerbitumen- und Bitumenbahnen", Industrieverband Bitumen-Dach- und Dichtungsbahnen e.V., 2017.
- Materiały firmy Griltex.
- Materiały firmy Icopal.
- Materiały firmy Izohan.