Page 86 - IZOLACJE 9/2023

Dachy

inż. izaBela dziedzic-Polańska
Zielony dach w mieście

– ekonomia w ekologicznym wydaniu

Budownictwo to nadal znaczące źródło krajowego PKB. » wykorzystanie materiałów odnawialnych i zdolnych do recyklingu
Teraz, gdy proste rezerwy rozwoju są na wyczerpaniu, jako problem świadomego doboru materiałów budowlanych w fa-
rynek budowlany wymusza wyszukiwanie zie projektowej z myślą o powtarzalności ich stosowania,
innowacyjnych rozwiązań, co sprawia, że branża » wykorzystanie materiałów o małej energii wbudowanej jako świa-
ta wręcz skazana jest na poszukiwanie nowych dróg doma decyzja doboru materiałów pod kątem ich „biografii”, tzn. jak
ekspansji. najniższej wartości energii potrzebnej do ich wytworzenia,
» wykorzystanie materiałów miejscowych jako pochodna poprzed-
Budujemy po to, by żyć lepiej, wygodniej, ale też w poczuciu odpo- niej problematyki, z akcentem na minimalizację energii potrzeb-
wiedzialności za przyszłe pokolenia. Ekologia w budownictwie jest nej do przetransportowania materiału budowlanego na teren
obecnie równie ważna jak konstrukcja czy estetyka architektoniczna. budowy,
» oszczędność wody przez systemy odzysku, rozumiana jako efek-
BUDOWNICTWO ZRÓWNOWAŻONE tywna gospodarka zasobami tzw. szarej wody (np. deszczówki),
głównie w klimatach suchych,

Chcąc przeanalizować budynek pod kątem jego wpływu na środowisko, » niskie koszty utrzymania budynku, postrzegane jako środek służący
nie można ograniczyć się jedynie do końcowego zużycia energii, lecz do ochrony kopalnych źródeł energii potrzebnych do kształtowania
należy zbadać kompleksowo jego negatywny wpływ na środowisko środowiska wewnętrznego budynku (np. ogrzewanie, chłodzenie),
na poszczególnych etapach powstawania, eksploatacji i rozbiórki. Jed- » adaptacyjność budynku jako narzędzie służące do ograniczenia roz-
nym z przywoływanych podczas takiej analizy pojęć jest ślad węglowy, rostu terenów zabudowanych, do ochrony już istniejącej tkanki bu-
czyli miara sumy ilości dwutlenku węgla (CO 2 ) oraz metanu (CH 4 ), dowlanej, również w sensie kulturowym i formalno-przestrzennym,
innych gazów (podtlenek azotu, sześciofluorek siarki oraz gazy z grup » redukcja czynników niszczących warstwę ozonową – postulat
fluorowęglowodorowych i perfluorowęglowodorowych) wyemitowa- mający oddalić największe zdaniem Winesa zagrożenie dla przy-
nych przez określone społeczeństwo, proces, czynność lub produkt. szłości ludzkiej egzystencji przez odwoływanie się do odpowie-
Obliczamy go jako ekwiwalent dwutlenku węgla (eCO 2 ), używając dzialnej postawy życiowej każdego człowieka; wiąże się również
stuletniego potencjału globalnego ocieplenia (GWP1O0) [1]. z problematyką doboru materiału, recyklingu i poszukiwań alter-
Budowa i eksploatacja budynków w Unii Europejskiej odpowiada natywnych źródeł energii,
za zużycie ponad 40% energii końcowej oraz emisję 35% gazów » ochrona środowiska naturalnego, traktowana jako jeden z naj-
cieplarnianych do atmosfery. Budownictwo zrównoważone staje się ważniejszych postulatów ekologicznych i rozumiana m.in. jako
więc nie tyle modą, co koniecznością. konieczność zachowania terenów naturalnych w obszarach
Brian Edwards pisze o kierunku poszukiwań proekologicznych miejskich i walkę legislacyjną z dynamiczną ekspansją rynku
w architekturze, wskazującym na konieczność czerpania wzorców budowlanego,
z kultur innych niż konsumpcyjna kultura zachodnia. Pryncypia tych » energooszczędność jako wynik działania opartego na uwzględnie-
poszukiwań ujęte są w czterech postulatach: niu czynników otoczenia, głównie miejscowego klimatu i wykorzy-
» wystarczalność – oznacza budowanie i wyposażenie budynków staniu odnawialnych źródeł energii, uniezależniających budynek
w to, co niezbędne i potrzebne; wg tej teorii nawet budynek od źródeł kopalnych,
niskoenergetyczny, jeżeli jego zużycie energii wskazuje na pewne » orientacja słoneczna jako rozwinięcie postulatu energooszczędno-
jej marnotrawienie, nie może być postrzegany jako proekologiczny, ści, polegające na maksymalnym wykorzystaniu energii i światła
» odpowiedzialne zarządzanie – postulat oparty na filozoficznej słonecznego przez odpowiednie usytuowanie projektowanego
przesłance, że żaden teren nie jest tylko prywatną własnością, budynku względem słońca,
czyli zarządzający nim jest odpowiedzialny wobec innych, » dostęp do transportu publicznego jako pośredni problem archi-
» odpowiedzialność społeczna – budowanie domów powinno słu- tektoniczny polegający na odpowiednim doborze lokalizacji pro-
żyć ludziom, a nie indywidualnym celom dewelopera, jektowanych budynków z ukierunkowaniem na redukcję udziału
» duchowość w projekcie – elementy doczesne i duchowe muszą transportu indywidualnego w celu oszczędności energii i poprawy
stanowić integralną całość [2, 3]. jakości powietrza [2, 4].
Cele i postulaty architektury proekologicznej, których punkt Odpowiedzią na te postulaty jest próba integracji budynku ze śro-
ciężkości został przeniesiony na aspekty prośrodowiskowe, dość dowiskiem naturalnym za pomocą dachów zielonych.
szczegółowo formułuje James Wines. Są to: Biotyczne dachy mają szczególne znaczenie dla budynków lokali-
» racjonalnie mała skala budynków jako alternatywa dla miej- zowanych w strukturach miejskich, pozbawionych naturalnej zieleni.
skich megastruktur, odpowiedzialnych za pochłanianie energii, Dają one możliwość zwiększenia powierzchni biologicznie czynnej
zasobów materiałowych i wody, lecz zaspokajających potrzeby i zachowania ciągłości terenów zieleni w strefach silnie zurbanizo-
związane z przyrostem ludności, wanych. Minimalizują również zjawisko tzw. miejskiej wyspy ciepła

84 nr 9/2023