Zastosowanie hybrydowych mas uszczelniających przy hydroizolacji elementów zagłębionych w gruncie

Przedmiotem artykułu jest zastosowanie hybrydowych mas uszczelniających przy hydroizolacji elementów zagłębionych w gruncie. Autor omawia wykonanie hydroizolacji wtórnej przy zastosowaniu mas FPMC, hydroizolację podstawy muru, uszczelnianie złączy oraz hydroizolację strefy cokołowej budynku.

Use of hybrid sealants for waterproofing of elements embedded in the ground

The subject of the article is the use of hybrid sealing compounds for waterproofing of elements embedded in the ground. The author discusses the performance of secondary waterproofing with the use of FPMC masses, waterproofing of the base of the wall, sealing of joints and waterproofing of the plinth zone of the building.

***

Ten rodzaj materiału charakteryzuje się ponadto przyspieszonym wiązaniem, zwiększoną elastycznością, zwiększoną stabilnością pod naciskiem, odpornością na promieniowanie UV oraz doskonałą przyczepnością zarówno do podłoży mineralnych, jak i niemineralnych. To wszystko sprawia, że znajduje on szerokie spektrum zastosowań, zarówno w budynkach nowo wznoszonych, jak i poddawanych renowacji [1].

Wykonanie hydroizolacji wtórnej przy zastosowaniu mas FPMC

W przypadku wykonywania wtórnych hydroizolacji przy zastosowaniu elastycznych modyfikowanych polimerami mas grubowarstwowych należy przeprowadzić ocenę istniejącego podłoża oraz odpowiednio je przygotować (TABELA 1), a w razie konieczności wykonać tzw. uszczelnienie pośrednie [2]. Istniejące uszczelnienie może stanowić podłoże pod FPMC jedynie wówczas, gdy oba materiały są ze sobą kompatybilne (TABELA 2). Należy ponadto zbadać istniejącą hydroizolację pod kątem jej przyczepności do podłoża. Materiały mocno przylegające mogą pozostać na podłożu, natomiast luźne elementy należy całkowicie usunąć. Aby zapewnić wystarczającą przyczepność FPMC, istniejące uszczelnienia należy zawsze gruntownie oczyścić, a aplikację materiału prowadzić zgodnie z zaleceniami producenta [3].

Hydroizolację istniejących budynków należy prowadzić według koncepcji opisanej w instrukcji WTA nr 4-6-14/D [4], tj. w taki sposób, aby stworzyć ciągły i szczelny system hydroizolacji o układzie „wanny”, który całkowicie oddzieli budynek lub jego część od wody [5]. Wprawdzie elastyczne modyfikowane polimerami powłoki grubowarstwowe nie zostały dotychczas uwzględnione w ww. instrukcji (jest ona obecnie aktualizowana, również pod kątem włączenia w jej zakres zastosowania hydroizolacji hybrydowych [2]), natomiast ich zastosowanie przy renowacji zawilgoconych budynków uwzględniono w instrukcji WTA nr 4-9-19/D [6].

Przyczepność mas polimerowych do istniejących powłok asfaltowych należy zweryfikować i udokumentować, wykonując powierzchnię próbną. W tym celu należy przeprowadzić następujące działania [2]:

• istniejącą hydroizolację gruntownie oczyścić, usunąć luźne części oraz materiały zmniejszające przyczepność,
• wykonać wolne od porów szpachlowanie wypełniające (drapane) z izolacji hybrydowej o powierzchni ok. 1 m²,
• po wyschnięciu warstwy kontaktowej (szpachlowania drapanego), jednak nie wcześniej niż następnego dnia, nałożyć pierwszą warstwę masy FPMC i wtopić w nią wkładkę wzmacniającą z siatki z włókna szklanego – wkładka powinna wystawać na co najmniej 10 cm ponad powierzchnię odniesienia, a łączna grubość tej struktury powinna wynosić ok. 3 mm,
• po wyschnięciu pierwszej warstwy hydroizolacji, jednak nie wcześniej niż po 24 godz., należy nałożyć drugą warstwę hydroizolacji hybrydowej o grubości ≥ 2 mm,
• po całkowitym wyschnięciu hydroizolacji można przeprowadzić ręczny test odrywania, pociągając za wolne końce wkładki wzmacniającej.

Przyczepność masy polimerowej można uznać za wystarczającą, jeśli nastąpi rozdzielenie warstw (FOT. 1). Jeśli natomiast warstwa hydroizolacji hybrydowej zostanie oderwana od podłoża, starą hydroizolację należy usunąć z podłoża na całej jego powierzchni.

Po skontrolowaniu nośności podłoża wszystkie powierzchnie przeznaczone do uszczelnienia należy gruntownie oczyścić oraz usunąć luźne elementy starej hydroizolacji bitumicznej. Ubytki należy uzupełnić w taki sposób, aby zapewnić równomierną grubość hydroizolacji wtórnej. Z reaktywnej hydroizolacji FPMC można wykonać szpachlówkę wyrównującą – w tym celu (o ile instrukcja producenta nie wskazuje inaczej) masę uszczelniającą należy zmieszać z suszonym piecowo piaskiem kwarcowym w proporcji wagowej od 1:2 do 1:3. Zaletą tak przygotowanej zaprawy (bogatej w spoiwo w porównaniu z drobnoziarnistymi warstwami zaprawy cementowej) jest to, że przyczepność zapewnia składnik dyspersyjny i nie dochodzi do gromadzenia się spoiwa na powierzchni, co mogłoby skutkować zmniejszoną przyczepnością kolejnych warstw [2].

Aby zapewnić prawidłowe wysychanie oraz przyczepność materiału hydroizolacyjnego, który ma być nakładany w postaci płynnej, należy wykluczyć działanie wilgoci od strony podłoża – tzw. negatywne ciśnienie wody (FOT. główne). W tym celu w strefie podstawy muru (połączenia ściana/fundament) należy wykonać tzw. uszczelnienie pośrednie, tj. nanieść warstwę sztywnego szlamu uszczelniającego. Uszczelnienie pośrednie nanosi się do wysokości co najmniej 25 cm ponad górną krawędź fundamentu, a w przypadku wysokiego zawilgocenia podłoża na całą powierzchnię przeznaczoną do uszczelnienia.

Chłonne podłoża mineralne należy zagruntować systemowym, dobranym do stanu i rodzaju podłoża preparatem wskazanym przez producenta. Na oczyszczonych starych podłożach bitumicznych należy wykonać (również zalecaną przez producenta) warstwę kontaktową (sczepną). Doświadczenie pokazuje, że najlepiej w takiej sytuacji sprawdza się warstwa kontaktowa wykonana poprzez całopowierzchniowe szpachlowanie drapane z masy FPMC. Przed nałożeniem właściwego uszczelnienia warstwa kontaktowa musi być całkowicie związana.

Po wykonaniu napraw istniejących uszczelnień oraz wstępnej obróbce (przygotowaniu) podłoża wykonuje się wtórne hydroizolacje zewnętrzne, a robi się to w taki sam sposób jak uszczelnienia nowo wznoszonych budynków [2].

Hydroizolacja podstawy muru

W przypadku hydroizolacji przeciw wilgotności gruntu oraz niespiętrzającej się wodzie infiltracyjnej (klasa W1-E zgodnie z normą DIN 18533-1 [7]) nie są wymagane żadne specjalne zabiegi w miejscu połączenia ścian z ławą lub płytą fundamentową (RYS. 1).

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku wykonywania uszczelnienia przeciw wodzie napierającej (klasa W2.1-E) oraz w strefie połączenia z elementami betonowymi o dużej odporności na przenikanie wody (beton wodonieprzepuszczalny).

W przypadku uszczelniania strefy połączenia z elementami z betonu wodonieprzepuszczalnego (RYS. 2) należy zawsze wykonać następujące czynności:

• Mechanicznie usunąć zaczyn cementowy do poziomu co najmniej 15 cm poniżej górnej krawędzi płyty lub odsadzki fundamentowej.
• Gruntownie oczyścić podłoże – usunąć wszelkie elementy zmniejszające przyczepność. Można zastosować preparat gruntujący zgodny ze specyfikacją producenta – jego zadaniem jest związanie resztek kurzu i wzmocnienie podłoża (preparat gruntujący nie wiąże pyłu szlifierskiego).
• Hydroizolację przeciw wodzie pod ciśnieniem należy nakładać w taki sposób, by po związaniu uzyskać powłokę o grubości nie mniejszej niż 4 mm lub o grubości określonej w specyfikacji producenta (potwierdzonej dokumentami dopuszczającymi). W zależności od systemu należy zastosować wkładkę wzmacniającą. Hydroizolację hybrydową nakłada się na odpowiednio przygotowany element betonowy z zakładem wynoszącym co najmniej 15 cm i na końcu fazuje się ją do „zera” (co zapobiega wnikaniu wody pod warstwę uszczelnienia).
• Na elementach betonowych (poza obszarem uszczelnienia) należy wykonać próbki referencyjne (w celu kontroli procesu wiązania). Zaleca się wykonanie co najmniej jednej próbki z każdej strony budynku, w odległości co najmniej 10 m od siebie.

Uszczelnianie złączy

W przypadku uszczelniania pasmowego zewnętrznych złączy w elementach z betonu nieprzepuszczalnego (np. prefabrykatach) w obszarze uszczelnienia należy usunąć mechanicznie (odpowiednią szlifierką) zaczyn cementowy na szerokości co najmniej 15 cm z obu stron złącza – powierzchnię betonu należy oczyścić aż do odsłonięcia kruszywa. Narożniki zewnętrzne należy sfazować pod kątem 45°. Należy gruntownie usunąć wszelkie zanieczyszczenia i resztki oleju szalunkowego.

Otwarte spoiny, szczeliny i inne ubytki w podłożu głębsze niż 5 mm należy wypełnić systemową zaprawą lub szpachlówką uszczelniającą. W zależności od rozwiązania systemowego należy również zastosować preparat gruntujący (w celu wzmocnienia powierzchni i/lub związania resztek kurzu). Ponieważ pory w powierzchni betonu mogą prowadzić do powstawania pęcherzy w świeżej powłoce, przed nałożeniem hydroizolacji należy przeprowadzić szpachlowanie wypełniające (tzw. szpachlowanie drapane) polimerową masą grubowarstwową (szpachlowanie musi związać i wyschnąć przed przystąpieniem do kolejnego etapu prac).

Materiał uszczelniający nakłada się na szerokość co najmniej 15 cm po obu stronach złącza, w dwóch warstwach, w taki sposób, aby po związaniu materiału uzyskać warstwę nie mniejszą niż 4 mm. W pierwszą świeżą warstwę uszczelnienia należy wtopić wkładkę wzmacniającą lub, alternatywnie, systemową taśmę uszczelniającą (z tworzywa sztucznego lub elastomeru). W miejscach skrzyżowań połączeń wkładki wzmacniające lub taśmy nakłada się na siebie i skleja masą polimerową na całej powierzchni (RYS. 3).

Hydroizolacja strefy cokołowej budynku

Zastosowanie hydroizolacji hybrydowych przy renowacji cokołów zawilgoconych budynków uwzględniono w instrukcji WTA nr 4-9-19/D [6] ([8–9]). W tym obszarze masy FPMC stosowane są nie tylko jako właściwe uszczelnienie strefy cokołowej (również w przypadku, gdy jako warstwę wierzchnią przewidziano tynk) – materiał stosowany jest również jako ochrona tynku przed kapilarnym podciąganiem wilgoci, tj. dodatkowe uszczelnienie w strefie kontaktu tynku z gruntem (w tym miejscu szczególną rolę odgrywa możliwość pokrywania uszczelnienia hybrydowego powłokami malarskimi). Dzięki doskonałej przyczepności do wielu podłoży oraz wiązaniu w niesprzyjających warunkach masy FPMC stosowane są również w celu mocowania do uszczelniania płyt izolacji termicznej, jak również przerywania kapilarnego transportu wilgoci w starym tynku (RYS. 4).

Literatura

 1. B. Monczyński, „Materiały stosowane do wtórnej hydroizolacji budynków – hybrydowe masy uszczelniające”, „IZOLACJE” 10/2022, s. 130–135.
 2. R. Spirgatis, „Was geht nicht? FPDs für erdberührte Bauwerksabdichtungen. Teil 2 – Grenzen bei der Anwendung”, „Schützen & Erhalten” 2, 4/2021, s. 16–21.
 3. „Richtlinie für die Planung und Ausführung von Abdichtungen mit flexiblen polymermodifizierten Dickbeschichtungen (FPD)”, Deutsche Bauchemie e.V., Frankfurt am Main 2020.
 4. WTA Merkblatt 4-6-14/D, „Nachträgliches Abdichten erdberührter Bauteile”.
 5. B. Monczyński, „Wtórna hydroizolacja przyziemnych części budynków”, „IZOLACJE” 4/2019, s. 120–125.
 6. WTA Merkblatt 4-9-19/D, „Nachträgliches Abdichten und Instandsetzen von Gebäude- und Bauteilsockeln”.
 7. DIN 18533-1, „Abdichtung von erdberührten Bauteilen – Teil 1: Anforderungen, Planungs- und Ausführungsgrundsätze”, DIN Deutsches Institut für Normung e.V., Berlin 2017.
 8. B. Monczyński, „Renowacja i uszczelnianie cokołów w istniejących budynkach – cz. 1”, „IZOLACJE” 9/2020, s. 66–70.
 9. B. Monczyński, „Renowacja i uszczelnianie cokołów w istniejących budynkach – cz. 2”, „IZOLACJE” 10/2020, s. 90–97.
10. „Richtlinie für die fachgerechte Planung und Ausführung des Fassadensockelputzes sowie des Anschlusses der Außenanlage”, Fachverband der Stuckateure für Ausbau und Fassade Baden-Württemberg, Stuttgart 2013.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!