Nabywanie nieruchomości - zapis windykacyjny a zwykły
Czym różni się zapis windykacyjny od zapisu zwykłego?
www.freeimages.com
W przypadku śmierci właściciela mieszkania, na mocy zapisu windykacyjnego dokonanego w testamencie, spadkobierca nabywa nieruchomość już z chwilą otwarcia spadku. Dzięki zapisowi windykacyjnemu spadkodawca może rozporządzać poszczególnymi przedmiotami majątkowymi na rzecz określonych osób. Czym różni się ten rodzaj zapisu od zapisu zwykłego?
Zobacz także
Messe Monachium GmbH Światowe Targi Architektury, Materiałów i Systemów Budowlanych BAU zapraszają do Monachium
W styczniu 2025 r. czeka nas kolejna odsłona targów BAU, czyli Światowych Targów Architektury, Materiałów i Systemów Budowlanych. Największa światowa wystawa budownictwa odbędzie się w dniach 13–17 stycznia...
W styczniu 2025 r. czeka nas kolejna odsłona targów BAU, czyli Światowych Targów Architektury, Materiałów i Systemów Budowlanych. Największa światowa wystawa budownictwa odbędzie się w dniach 13–17 stycznia 2025 w Monachium. Ponad 2000 wystawców w 18 halach czeka na Państwa.
Rockwool Polska Profesjonalne elementy konstrukcyjne BIM dla budownictwa
W nowoczesnym projektowaniu budynków standardem staje się technologia BIM (Building Information Modeling). Jest to złożony system informacji technicznej, który na podstawie trójwymiarowego modelu obiektu...
W nowoczesnym projektowaniu budynków standardem staje się technologia BIM (Building Information Modeling). Jest to złożony system informacji technicznej, który na podstawie trójwymiarowego modelu obiektu opisuje cechy zastosowanych rozwiązań.
dr inż. Krzysztof Pawłowski prof. PBŚ Charakterystyka energetyczna budynku i jego części – analiza planowanych zmian w przepisach prawnych od 1 stycznia 2026 r.
Charakterystyka energetyczna budynku i części budynku (Świadectwo charakterystyki energetycznej) to dokument, który określa wielkość zapotrzebowania na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb energetycznych...
Charakterystyka energetyczna budynku i części budynku (Świadectwo charakterystyki energetycznej) to dokument, który określa wielkość zapotrzebowania na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb energetycznych związanych z użytkowaniem budynku lub części budynku. W pierwszych dniach lipca 2024 r. na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju i Technologii [1] zaprezentowano projekt zmian w rozporządzeniu.
Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być np. nieruchomość (a także maszyna, wyszczególniona suma pieniędzy, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne, ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności), czyli rzecz oznaczona, co do tożsamości.
Jeżeli przedmiotem zapisu była rzecz oznaczona, co do tożsamości (np. konkretna nieruchomość, urządzenie, samochód itd.), to z chwilą śmierci spadkodawcy osoba uprawniona z tytułu zapisu zwykłego nie staje się ich właścicielem. Jest to główna różnica pomiędzy zapisem zwykłym a zapisem windykacyjnym.
Istotą zapisu zwykłego jest więc to, że świadczenie nim objęte musi być przedmiotem odrębnej umowy. W umowie tej obciążony zapisem zwykłym przenosi na zapisobiercę własność rzeczy lub inne prawo, ustanawia na jego rzecz określone prawo majątkowe itd. - w zależności od tego, co jest przedmiotem zapisu.
Natomiast zapis windykacyjny, w odróżnieniu od zapisu zwykłego, pozwala na urzeczywistnienie woli spadkodawcy już z chwilą jego śmierci. Skutkuje on bowiem automatycznym przejściem na osobę uprawnioną własności rzeczy, przejściem innego prawa majątkowego lub powstaniem prawa objętego tym zapisem już w chwili otwarcia spadku, bez konieczności podejmowania po śmierci spadkodawcy dodatkowych czynności prawnych.
Rzecz oznaczona, co do tożsamości może być przedmiotem zapisu windykacyjnego, natomiast rzecz oznaczona co do gatunku, jak również pieniądze nie mogą być objęte zapisem windykacyjnym. Ocena, czy dana rzecz jest oznaczona tylko co do gatunku, czy tylko co do tożsamości, zależy od woli stron oświadczonej wyraźnie lub w sposób dorozumiany. Rozstrzyga tu sposób określenia (stopień dokładności, wyodrębnienia) przedmiotu świadczenia.
Zapis windykacyjny jest instytucją prawną, z której co do zasady może skorzystać każdy spadkodawca - nie można jej ograniczać wyłącznie do osób niepozostających w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Ponadto instytucja ta, choć przełamuje zasadę sukcesji uniwersalnej, jest zgodna z inną podstawową zasadą prawa spadkowego - zasadą swobody testowania.
Zapis windykacyjny jest bezskuteczny, jeżeli w chwili otwarcia spadku przedmiot zapisu nie należał do spadkodawcy albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia. Jeżeli przedmiotem zapisu jest ustanowienie dla zapisobiercy użytkowania lub służebności, zapis jest bezskuteczny, gdy w chwili otwarcia spadku przedmiot majątkowy, który miał być obciążony użytkowaniem lub służebnością, nie należy do spadku albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia.
Poza tym przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być tzw. majątkowe prawa zbywalne, w tym wierzytelności. Różnego rodzaju ograniczenia w dysponowaniu tymi prawami mogą wynikać z ich indywidualnych treści. Zapis windykacyjny może naruszać różnego rodzaju zastrzeżenia umowne lub nawet ustawowe.
Odpowiedzialność nabywcy zapisu windykacyjnego za długi spadkowe
Przede wszystkim odpowiedzialność zapisobiercy windykacyjnego nie jest ograniczona do przedmiotu, który otrzymał, ale do jego wartości i to bez względu na to, czy chodzi o czas sprzed przyjęcia albo odrzucenia zapisu czy też już po definitywnym nabyciu przedmiotu zapisu windykacyjnego. Tym samym wierzyciel może sięgnąć do majątku osobistego rolnika nawet zanim ten ostatni złoży oświadczenie o przyjęciu czy odrzuceniu zapisu, czy też zanim upłynie termin do jego złożenia.
Zapisobierca windykacyjny ponosi za długi spadkowe odpowiedzialność z całego swojego majątku do wartości przedmiotu nabytego w drodze zapisu od dnia otwarcia spadku. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd stwierdza także nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, wymieniając osobę, dla której spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, oraz przedmiot tego zapisu. Stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego może nastąpić również przez wydanie przez sąd postanowienia.
Nabycie zapisu windykacyjnego
Chwilą otwarcia spadku przechodzi przedmiot zapisu windykacyjnego, którym może być np. zarówno określone prawo do rzeczy, jak i samo jej posiadanie. Jeżeli przedmiotem zapisu jest prawo do rzeczy (np. własność samochodu, maszyny rolniczej), należy przyjąć, że przechodzi na zapisobiercę windykacyjnego również posiadanie tej rzeczy (w zakresie, w jakim miał je spadkodawca).
Do chwili otwarcia spadku nie przysługuje żadne prawo do przedmiotu zapisu windykacyjnego. Przyszłe prawo do przedmiotu nie podlega żadnej ochronie. Nie może być ujawnione w księdze wieczystej ani innym rejestrze. Takie przyszłe prawo nie jest zbywalne.
Podstawa prawna:
Ustawa kodeks cywilny (DzU z 2014 poz. 121 ze zm.)
