Jak wentylować blachodachówki

Dachy z pokryciem z blachodachówki powinny mieć taki sam układ materiałów jak wszystkie pokrycia leżące na łatach (rys. 1, 2).

Prawidłowe działanie MWK

W naszej strefie klimatycznej dachy pochyłe zawsze pokrywa się w systemie podwójnym: pokrycie zasadnicze uszczelniane jest warstwą wstępnego krycia. Jeśli uszczelnieniem jest wysokoparoprzepuszczalna membrana wstępnego krycia (MWK), wymagane jest, by pokrycie było wentylowane.

Oznacza to, że pod blachodachówką, a nad MWK musi znajdować się przestrzeń wentylacyjna w postaci szczeliny utworzonej przez kontrłaty (rys. 2). Prawidłowe wentylowanie możliwe jest tylko wtedy, gdy do tej szczeliny wykonany jest odpowiedni wlot i wylot powietrza przepływającego nad MWK.

Brak wentylacji pokrycia z blachodachówek w dachach z warstwą wstępną w postaci wysokoparoprzepuszczalnej MWK spowodowany jest m.in. nieodpowiednim, uproszczonym wykonaniem okapów.

W typowym rozwiązaniu przestrzenie między pasem nadrynnowym a falą profilu są za małe, by mogły zapewnić prawidłowy ruch powietrza pod blachodachówką (fot. 1). Powszechnie stosuje się też uszczelki profilowane sprzedawane w komplecie do blachodachówek. Elementy te mocowane są w okapie (pod profilem, nad pasem nadrynnowym – fot. 2) oraz pod gąsiorem (fot. 3) i zamykają przestrzeń pod pokryciem.

W wyniku braku przepływu powietrza nad membranami (braku wentylacji pokrycia) pod blachami gromadzi się bardzo dużo skroplin i wilgoci w różnej postaci. Takich wadliwie wykonanych dachów jest w Polsce dużo. Warto więc zaprezentować przykłady wykonania okapów umożliwiających sprawną wentylację pokrycia z blachodachówki.

Przykład poprawnego wykonania okapów

Prawidłowy dopływ powietrza wentylującego w dachach pokrytych blachodachówką można zapewnić za pomocą różnych metod wykonania okapów. Warto wyróżnić zwłaszcza jedno z takich rozwiązań (fot. 4–7).

Pomysł opiera się na schemacie przedstawionym na rys. 4B: wlot powietrza tworzą dwie deski czołowe zdystansowane klockiem wykonanym z tych samych listew co łaty i kontrłaty (fot. 4). Do deski czołowej mocuje się obróbkę blacharską pełniącą funkcję kapinosa, do której przyklejona jest MWK. Kontrłaty wysunięte są poza obrys deski z kapinosem.

Pod nimi do kapinosa i pierwszej deski mocuje się klocki wycięte z tej samej listwy (4×6 cm) co kontrłaty i łaty. Pod klockami mocuje się kratkę wentylacyjną stosowaną w okapach dachów krytych dachówkami (fot. 4–5).

W przedstawionym dachu zastosowano kratkę z grzebieniem, ponieważ sama kratka miałaby zbyt małą wysokość. Odległość między deskami jest taka sama jak wysokość klocków wykonanych z listew zastosowanych na tym dachu jako łaty i kontrłaty.

Należy dodać, że osłonę wlotu między deskami można wykonać również z metalowych lub ­plastikowych siatek osłonowych. Konstrukcja kratki umożliwia jednak wydostanie się trocin poza dach.

W analizowanym przykładzie wysokość mocowania desek jest celowo różna, ponieważ utworzony przez nie uskok znacznie zwiększa estetykę dachu (fot. 5, 7). Jak widać na fot. 6, pas nadrynnowy wychodzi spod blachodachówki, a pod jej falami zamocowany jest dodatkowo pas grzebienia zakrywającego otwarte fale profilu blachy, tak aby nie dostały się tam ptaki i owady.

Osłonięte w ten sposób profile są dodatkową powierzchnią wlotu powietrza wentylującego. Na fot. 6 widać także inny wlot powietrza wentylującego w postaci wywietrznika połaciowego przeznaczonego do montażu w blachodachówkach.

Jest on umieszczony nad koszem, ponieważ w pokryciu wykusza jest za mało powierzchni wlotowej w okapie, by spełnić wymagania prawidłowego funkcjonowania wentylacji (warunek 0,2% powierzchni dachu).

Estetykę wykonania tego dachu bardzo dobrze widać na fot. 7. Drewniana podbitka (deski boazeryjne) zamocowana na wierzchu krokwi oraz heblowane krokwie bardzo dobrze wyglądają i pasują do desek okapowych.

Na rys. 5 przedstawiono działanie opisywanego okapu. Powietrze wpływa między deskami w obszar szczeliny utworzonej pod pokryciem przez kontrłaty. Wysokie kontrłaty (4×6 cm) zapewniają dobry przepływ powietrza, które usuwa wilgoć przekazywaną przez MWK z wnętrza termoizolacji.

Powietrze opuszcza dach pod gąsiorami uszczelnionymi taśmami kalenicowymi z wbudowaną siatką polipropylenową o odpowiednio dobranych oczkach. Są to taśmy produkowane specjalnie do blachodachówek (fot. 8).

Inne dobre rozwiązania

Prezentowana konstrukcja okapu może mieć także prostszą wersję z jedną deską okapową (fot. 9). W tym uproszczeniu kapinos z blachy przymocowany jest bezpośrednio do końcówek krokwi i przyklejona jest do niego MWK.

Klocki mocowane są do krokwi przez blachę kapinosa, a osłoną wlotu jest siatka z polipropylenu. Do klocków mocowana jest deska czołowa, a do niej rynny. Taki okap wykonuje się, jeśli podbitka mocowana jest poziomo, zakrywa krokwie i dochodzi do ścian budynku.

Na zakończenie warto pokazać jedną z wersji najprostszego sposobu wykonania okapu pod blachodachówką (fot. 10), która odpowiada schematowi z rys. 4A: wlot powietrza wentylacyjnego znajduje się na końcu kontrłaty i osłonięty jest łatwo dostępną taśmą wentylacyjną wykonaną z PVC.

Taśma okapowa łączy blachę pasa nadrynnowego z MWK, ułatwia wykonanie okapu i zwiększa dystans między kratką a MWK, po to by do membrany dochodziło jak najmniej światła i promieniowania UV.

Wnioski

Powszechne stosowanie jednego, uproszczonego i wadliwego sposobu wykonania okapu jest efektem kopiowania złych wzorców przez wykonawców, którzy nie mają żadnego przygotowania zawodowego.

Uczą się od siebie złych rozwiązań i nie rozumieją warunków stosowania współczesnych materiałów dachowych, nie znają też podstawowych zasad działania dachów. Zaprezentowane przykłady: jeden z budowy, dwa z eksponatów, pokazują jednak, jak wiele jest możliwości prawidłowego wykonania pokrycia.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!