Montaż dachowych i ściennych płyt warstwowych

Wykonywanie obiektów z płyt warstwowych może się wydawać sprawą prostą. W rzeczywistości jest to skomplikowane przedsięwzięcie budowlane, wymagające wiedzy i doświadczenia.

Płyta warstwowa z uwagi na posiadane właściwości nie jest elementem przenoszącym naprężenia konstrukcyjne, niemniej jednak po zbudowaniu jej w określonym miejscu podlega ich wpływom. Aby je zneutralizować, już w fazie projektowania należy przewidzieć możliwości jej pracy w warunkach użytkowych i uwzględniać dopuszczalne dla niej tolerancje wymiarowe.

O tym, jak poprawnie o te szczegóły zadbać podczas montażu, informują instrukcje producentów zawierające opisy wraz z rozmaitymi danymi tabelarycznymi, wykresami oraz rysunkami roboczymi (przedstawiającymi np. przekroje sposobów rozwiązania połączeń płyt w konstrukcjach ściennych i dachowych, oznaczenia punktów łączeń płyt z różnymi detalami itp.).

W źródłach austriackich¹⁾ można nawet znaleźć odpowiedni zapis, w którym producent zaleca sprawdzanie kontroli połączeń śrubowych na płytach po upływie ok. 2 lat od ich montażu z uwagi na wpływ zmiennych czynników środowiskowych i pracę konstrukcji nośnej budowli.

Wymagania projektowe

Stosowanie płyt warstwowych musi być zgodne z projektem technicznym, ten zaś powinien uwzględniać zalecenia konstrukcyjne i montażowe zawarte w instrukcjach producentów oraz przepisach Rozporządzenia MI z dn. 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2002 nr 75, poz. 690 z późn. zm.).

W szczególności elementy obiektu wykonanego z płyt warstwowych powinny w użytkowaniu zapewniać nieprzekraczanie stanów granicznych nośności dla całej konstrukcji i każdej jej składowej.

Stosować można tylko te płyty, na które ich producent otrzymał odpowiednie aprobaty techniczne w zapisanym zakresie użytkowania. W takich dokumentach producenci deklarują właściwości płyt istotne ze względu na bezpieczeństwo ich stosowania.Z uwagi na bezpieczeństwo konstrukcji w obliczeniach projektowych i późniejszym wykonawstwie nie mogą być przekraczane zadeklarowane dla nich dane liczbowe dopuszczalnych wartości obciążeń.

Podane w tablicach wartości dopuszczalnych obciążeń płyt uwzględniają:

• oddziaływanie obciążeń termicznych wywołanych różnicami temperatur między okładzinami zewnętrznymi a wewnętrznymi, odrębnie liczonych dla okresów letnich i zimowych
• dla płyt dachowych oddziaływanie obciążeń chwilowych, okresowych (wiatr, śnieg) oraz długotrwałych (ciężar własny płyty), najbardziej niekorzystne kombinacje obciążeń
• przy płytach dachowych – wzrost ugięć (szczególnie w fazie projektu dotyczy to stref krawędziowych w przypadku działania obciążenia w kierunku od podpory oraz konieczności mocowania płyt przy użyciu dwóch lub więcej łączników na szerokości podpory).

Dla projektantów i montażystów zapoznanie się z takimi informacjami powinno być sprawą nadrzędną – ich lektura powinna poprzedzać nie tylko rozpoczęcie prac, lecz także stale im towarzyszyć w celu kontroli poprawności wykonawstwa pod względem bezpieczeństwa konstrukcji.

Dokumentacja projektowa i montażowa musi zawierać:

• rysunki rozkładu płyt (rzuty poziome i przekroje pionowe w charakterystycznych płaszczyznach)
• opisy mocowania płyt (z podaniem rodzaju i liczby łączników) w pozycjach skrajnych i środkowych
• rozwiązania poszczególnych detali połączeń lekkiej obudowy
• zestawienie obróbek blacharskich, łączników i uszczelek.

Płyty warstwowe muszą być stosowane zgodnie z ich przeznaczeniem. Dobiera się je, biorąc pod uwagę planowane warunki użytkowe, uwzględniając wymogi: m.in. izolacyjności termicznej i akustycznej, odporności mechanicznej, odporności na promieniowane ultrafioletowe i podczerwone, zanieczyszczenia klimatyczne, odporności dotyczących szczelności na wodę opadową, przepuszczalności powietrza oraz odporności na obciążenie skupione, starzenie i korozyjność atmosfery.

Niezwykle istotne jest też zapewnienie bezpieczeństwa pożarowego (szczelności, izolacyjności i nośności ogniowej) odpowiednie do ustaleń projektowych, gdzie określa się klasy odporności ogniowej przegród w zakresie odporności ogniowej i stopnia rozprzestrzeniania ognia. Odpowiednio do nich dobiera się rodzaje i grubości płyt. Zalecane przez producentów rozwiązania montażowe również podlegają badaniom pod kątem rozprzestrzeniania ognia przy działaniu ognia od zewnątrz i wewnątrz oraz – zgodnie z wymaganiami norm – natężenia promieniowania cieplnego na stykach z zastosowaniem wskazanych uszczelek.

Szczególnym zabezpieczeniom podlegają tzw. słabe miejsca konstrukcyjne, czyli strefy złączy na płytach oraz połączeń płyt z innymi ustrojami w konstrukcji: np. podwaliną (cokołem), strefami zbiegu płyt ściennych w narożach, płyt dachowych i ściennych, płyt dachowych w kalenicy, płyt ściennych i dachowych ze stolarką otworową (okna, drzwi, wyłazy, świetliki, pasma świetlne). W celu zachowania warunków izolacyjnych takie miejsca muszą być wykonane według podawanych przez producentów zaleceń montażowych.

Różnice między płytami decydujące o ich wyborze do konkretnego zastosowania dotyczą:

• ograniczonej odporności na ciężar własny, co wymaga wykonania dla nich odpowiednich konstrukcji nośnych,
• ograniczonej odporności wykonanych z nich ścian elewacyjnych na obciążenia wiatrem (parcie i ssanie) oraz płaszczyzn dachu na ciężar śniegu, naciski wiatru i dopuszczalne obciążenia skupione (obecne przy poruszaniu się w wyznaczonych miejscach),
• zwiększonej podatności na zmiany liniowe wynikające z warunków cieplno-wilgotnościowych na zewnątrz budowli w konfrontacji z warunkami panującymi w jej wnętrzu.

Układami odniesienia dla takich zmian są: punkt rosy (który determinuje dopasowaną do niego grubość płyt), a do warunków klimatycznych istniejących wewnątrz obiektu – stan wilgotności i możliwości cyrkulacji mas powietrza. Do założeń przyjętych przez projektanta dobiera się optymalne grubości płyt z rdzeniem o znanych parametrach izolacyjnych. Dodatkowym determinantem jest kolor okładziny zewnętrznej wystawionej na działanie promieniowania cieplnego (słońca).

Blachy w ciemnych kolorach słabiej odbijają takie promieniowanie niż blachy jasne lub białe, dlatego słońce znacznie silniej nagrzewa blachy ciemne niż jasne. W rezultacie ich struktura ulega zwiększonej rozszerzalności liniowej (zwiększonym zmianom liniowym), która może objawiać się wydłużeniem gabarytów płyty i/względnie miejscowym odkształceniom okładzin w postaci np. odspojeń blachy od termoizolacji (puchnięcie blachy). Rekompensują ten szczegół odrębne zalecenia montażowe i tabele dla określonych grup kolorów płyt.

Wynikające ze wspomnianych uwarunkowań zmieniające się wartości sił naprężeń mechanicznych są redukowane rodzajem i grubością płyty oraz dla ścian – rozstawem słupów i rygli, a dla przekryć dachów – rozstawem podpór. Tylko dachy na obiektach o niewielkich gabarytach mogą być wykonywane w układach samonośnych (bez potrzeby stosowania dodatkowych podpór). W konstrukcjach ścian najprostszym rozwiązaniem pozostają pionowe słupy narożne, poziome elementy wspierające oraz elementy stanowiące ruszt dla stolarki otworowej, do których mocowane są ściany.

Uwarunkowania montażowe

Montaż płyt warstwowych zgodnie z instrukcją producenta powinien być poprzedzony poprawnym wykonaniem konstrukcji nośnej obiektu, która musi zachowywać dokładność wymiarową zgodną z dokumentacją projektową. W szczególności sprawdza się konstrukcję nośną pod względem zachowania kątów prostych i pionu. Przed montażem ścian weryfikuje się stan wykonania podłoża, na którym będą się opierać płyty (w tym jakość wykonanych prac hydroizolacyjnych), a także liniowość rygli i odległości między ryglami w konstrukcji ściennej obiektu.

Podczas wykonania dachów sprawdza się rozstaw płatwi zgodny z projektem uwzględniającym wytyczne zawarte w tablicach obciążeń statycznych dla danego typu płyty oraz geometrię płaszczyzn, dla której górne powierzchnie płatwi muszą tworzyć jednorodną płaszczyznę. Właściwe przygotowanie konstrukcji pozwoli na sprawny montaż, zapewni poprawne działanie łączników mocujących płytę oraz nada obiektowi pożądaną estetykę.

Wszelkie stwierdzone usterki muszą być usunięte. Płyty warstwowe – w odróżnieniu od blach trapezowych – nie mogą przez dłuższy czas przenosić sił skrętnych. Następstwami braku korekty ewentualnych nieprawidłowości liniowych lub zlekceważenia ich obecności przy układaniu płyt są szkody związane z przesunięciem płyt. Niedopasowanie ich krawędzi do reszty konstrukcji powoduje trudne do przewidzenia i usunięcia stany obniżające jakość techniczną obiektu i zagrażające jego bezpieczeństwu. Aby ustrzec się tego zjawiska, wraz z dbałością o dokładność wymiarową konstrukcji nośnej obiektu należy zadbać o stan techniczny płyt zgodnie z warunkami określonymi przez producenta.

Ogromne znaczenie mają warunki transportu i składowania płyt. Brak odpowiedniego zabezpieczenia na czas transportu, złe składowanie oraz nieodpowiednie postępowanie przy montażu mogą je deformować i wykluczać możliwości zastosowania. W szczególności nie powinny być montowane płyty zwichrowane, z uszkodzonymi krawędziami, z rozwarstwieniami, spękanymi okładzinami itp.

Drobne powierzchniowe zadrapania i zarysowania mogą być naprawiane kolorystycznie dobieranymi powłokami ochronnymi wskazanymi przez producenta. W szczególności nie wolno chwytać i podnosić płyt w pozycji poziomej bez ich dodatkowego wzmocnienia poziomego, bo nadmierne siły ciążenia mogą spowodować ich przełamanie, rozwarstwienie, a nawet pęknięcie.

Płyty – zwłaszcza długie i o cieńszych grubościach – powinny być chwytane w pozycji stojącej przy użyciu sprzętu montażowego zabezpieczającego ich stabilność podczas podnoszenia (fot. 2). Składowane na placu budowy płyty muszą być chronione przed wpływami atmosferycznymi (głównie opadami i promieniowaniem UV); należy je ustawiać na paletach chroniących przed kontaktem z podłożem, a ich płaszczyzny oddzielać przekładkami.

Standardowo na czas transportu, składowania i montażu okładziny płyt fabrycznie zabezpieczane są obustronnie folią ochronną. Tuż przed montażem folie ochronne należy zdjąć z okładzin wewnętrznych płyt, obróbek oraz miejsc, gdzie montowane są elementy nasadowe (np. kołnierze, świetliki kopułkowe lub odwadniacze), a po zamontowaniu – z miejsc trudno dostępnych (np. z wysokich stref elewacji). Niewskazane jest pozostawianie jej na wbudowanym elemencie wystawionym na działanie promieni UV. Folia taka z czasem ulega spękaniom, przez co trudniejsza jest do usunięcia, a jej warstwa klejąca może wchodzić w reakcje fotochemiczne z powłokami płyty i psuć estetykę. Czynności montażowe powinny być poprzedzone kontrolą stanu sprzętu montażowego.

Tuż przed montażem ostatecznemu sprawdzeniu podlegają wymiary liniowe płyt (w szczególności ich modularne długości, szerokości i grubości), wielkości śrub mocujacych, stan techniczny uszczelek itp. O jakości wykonania decydują też warunki atmosferyczne, w jakich prace są prowadzone. Szczególnie istotne są: prędkość wiatru, opady atmosferyczne i oświetlenie. Nie wolno prowadzić robót w porywach wiatru przekraczających siłę 4° w skali Beauforta (8 m/s).

W takich warunkach stosunkowo lekka płyta, przy jej dużej powierzchni, zachowuje się jak żagiel; w konsekwencji utrudniony jest jej montaż i rośnie ryzyko wypadku. Wszelkie roboty na wysokościach są zabronione, jeżeli prędkość wiatru przekracza 10,7 m/s. Ze względu na wiatr przed zakończeniem zmiany roboczej pojedyncze płyty warstwowe muszą być przymocowane do konstrukcji budynku wszystkimi wymaganymi łącznikami, a na konstrukcji dachu można jedynie pozostawiać płyty warstwowe zawinięte w pakiety.

Jeżeli roboty montażowe są wykonywane na wysokościach powyżej 20 m, to należy prowadzić pomiar prędkości wiatru w najwyższym punkcie robót montażowych. Nie należy też montować płyt podczas opadów atmosferycznych oraz przy gęstej mgle. Jeśli nie dysponuje się sztucznym oświetleniem, nie powinno się też kontynuować robót przy zmniejszającej się widoczności spowodowanej zapadającym zmrokiem.

Wszystkie prace montażowe powinny być prowadzone zgodnie z ogólnie obowiązującymi przepisami BHP dla robót montażowych i dekarskich. Ponadto w czasie montażu należy stosować urządzenia i sprzęt zabezpieczające przed upadkiem z wysokości: bariery ochronne linowe do zabezpieczania po obwodzie budynku, uprzęże zabezpieczające, rusztowania itp.

Odporne na czynniki atmosferyczne powierzchnie płyt powleczone powłokami pasywacyjnymi są jednak wrażliwe na działania mechaniczne i termiczne w czasie obróbki przy montażu. Ważny jest więc rodzaj i jakość narzędzi. Do przycinania płyt zaleca się stosowanie pilarek o drobnozębnych brzeszczotach (dotyczy to również pił tarczowych do metalu, które mogą być stosowane, jeśli wyposażone są w dostatecznie dokładne układy prowadzące). Opiłki po cięciu wymagają natychmiastowego usunięcia. Strefa cięcia nie może się nagrzewać do stopnia zagrażającego uszkodzeniu warstwy ochronnej cynku, lakieru lub powłoki z tworzywa sztucznego; z tego względu używanie szlifierek kątowych z tarczami ściernymi jest niedopuszczalne.

W celu zabezpieczenia lakieru przed uszkodzeniem cięcie obróbek blacharskich oraz płyt należy wykonywać na stojakach wyścielonych miękkim materiałem (np. filcem lub styropianem). W przypadkach docinania obróbek blacharskich na dachu należy ułożyć miękkie podkłady zabezpieczające delikatne powłoki ochronne płyt oraz używać miękkiego obuwia. Obrabiane krawędzie bezpośrednio po cięciu wymagają zabezpieczania antykorozyjnego wskazanymi przez producenta środkami ochronnymi.

Materiały mocujące

Płyty powinny być przytwierdzane do konstrukcji nośnych tylko oryginalnymi, systemowymi łącznikami i elementami mocującymi dopuszczonymi przez producenta (wkręty i śruby samowiercące/samogwintujące z podkładkami, śruby przelotowe, kaloty, złączki, uszczelki, obróbki itp.). W zależności od rodzaju i grubości płyty zastosowanej na obudowę powinny być to wkręty/śruby odpowiadające ich średnicom i długościom oraz inne akcesoria – każde uzupełnione o podkładki hermetyzujące kontakt przylegających powierzchni do płaszczyzn łączonych płyt.

Jeśli podczas planowanej eksploatacji obiektu zaistnieją warunki podwyższonej wilgotności i wystąpi działanie czynników chemicznych, powinny być stosowane zalecane łączniki ze stali nierdzewnej o znanej wytrzymałości mechanicznej na zrywanie i ścinanie. By poprawić estetykę montażu – zwłaszcza przy łączeniach płyt z widocznym mocowaniem – należy stosować  łączniki z łbami i podkładkami malowanymi proszkowo metodą elektrostatyczną, w kolorze dostosowanym do koloru blachy elewacyjnej płyty warstwowej lub mającymi kapturki z tworzywa w kolorze płyty. Producenci wypracowali sprawdzone rozwiązania mocowań płyt warstwowych do zróżnicowanych podłoży (np. do konstrukcji stalowych, drewnianych, betonowych).

W celu uzyskania prawidłowego mocowania płyty do konstrukcji konieczne jest utrzymanie prostopadłej pozycji śruby do powierzchni w czasie osadzania, dlatego przy montażu powinno się korzystać ze  specjalistycznych wkrętarek zaopatrzonych w głowice prowadzące, umożliwiające prowadzenie długich łączników oraz tzw. ograniczników głębokości osadzania. Takie elementy mocujące i techniki mocowania zalecane przez producentów m.in.:

• pozwalają na wykonanie wiercenia i mocowania w jednej operacji i przy użyciu jednego elektronarzędzia (oszczędność czasu)
• optymalizują zdolność wiercenia (nowe ostrze do każdego mocowania)
• gwarantują zachowanie jednakowo wysokich i stałych wartości siły wyrywającej
• zmniejszają ryzyko powstawania odkształceń blachy okładzinowej (obecność systemów regulacji nastawy głębokości względnej osadzania)
• zwiększają odporność zamocowań na działania czynników zewnętrznych (trwałe wodoszczelne połączenie), dzięki czemu podnoszą bezpieczeństwo konstrukcji
• eliminują luzy montażowe (niedokręcenia) mogące zaistnieć między płytą warstwową a podporą (na ryglach, płatwiach lub innych elementach konstrukcji stalowej).

Do montażu płyt warstwowych karbowanych (profilowanych trapezoidalnie) często stosowane są kalotki (elementy nasadowe w kształcie obejmy z uszczelnieniem od wewnątrz, które są dopasowane rozmiarami do powierzchni czołowej i bocznych karbu/trapezu płyty). Rozkładają one równomiernie siły dociskowe śrub na większych powierzchniach i zachowują wodoszczelność takich połączeń. W takich przypadkach są skuteczniejsze od podkładek uszczelniających.

Montaż

Przed rozpoczęciem prac należy zaplanować czynności montażu oraz dokonać spisu części w celu ustalenia wszelkich niezbędnych detali, oraz pozycji płyt. Na placu budowy sortuje się pakiety płyt, by ułatwić kolejność ich montażu z uwzględnieniem kierunku ich układania. W przypadku płyt elewacyjnych dbałość o zachowanie tego szczegółu wynika również ze względów wizualnych i estetycznych (utrzymana zostaje zgodność tonacji koloru na wszystkich płytach, co przekłada się na estetykę elewacji). Manewrowanie płytami jest możliwe naprzeciwko głównego kierunku wiatru, co pozwala kontrolować ich zachowanie i ułatwia dopasowanie w określonych strefach montażu.

Roboty rozpoczyna się od ustawienia wzdłuż przęseł pomocniczego rusztowania zgodnego z zaleceniami producenta i odpowiednimi przepisami. Prowadzi się z niego wszelkie niezbędne operacje technologiczne. W zależności od kierunku ustawiania powinny być przestrzegane zalecenia podane w projekcie wykonawczym dotyczące sposobu montażu płyt (zachowania ich kolejności, kierunku układania oraz ustawień zamków).

Należy systematycznie przestrzegać zalecenia każdego z etapów instrukcji montażowych, w tym ze szczególną uwagą sprawdzać dokładność połączeń, jakość dopasowania zamków, dodatkowo zgodnie ze wskazaniami stosować przewidziane w projekcie systemy uszczelnień. Szczególną uwagę należy zwrócić na ścisłe dopasowanie sąsiadujących płyt. Wszelkie odchyłki montażowe konstrukcji nie powinny przekraczać wartości dopuszczalnych.

Uszczelki na złączach wzdłużnych muszą być zakładane w sposób zgodny z zaleceniami producenta (przeważnie zakłada się je na krawędzie płyty poprzedzającej montaż kolejnej). Szczelność obudowy zabezpiecza się przez stosowanie właściwych łączników z podkładkami uszczelniającymi i kitów uszczelniających złącza i obróbki w miejscach narażonych na penetrację wody. Zakłady na połączeniach obróbek zewnętrznych i wewnętrznych powinny mieć wymiary wymagane przez producenta. Podczas cięcia i wiercenia należy zawsze zadbać o ochronę oczu.

Przed końcem zmiany roboczej wszystkie ułożone płyty warstwowe wymagają trwałego przymocowania do konstrukcji wsporczej i elementów przekrycia w celu uniknięcia ryzyka przesunięć. Płyty niezamocowane powinny być powtórnie ułożone i spięte w pakiecie.

Płyty ścienne

Najczęściej mocowane są w układzie pionowym lub poziomym. Spotyka się również rozwiązania w układach ukośnych. Do wariantu dobrana jest odpowiadająca mu konstrukcja wsporcza, która zapewnia bezpieczne przeniesienie ciężaru własnego płyt, montowanego później pokrycia i działających na płyty obciążeń (powodowanych parciem i ssaniem wiatru i wahaniami temperatur).

W ofercie producentów widoczny jest trend typizowania systemów, co pozwala dobierać płyty dostosowane do położenia na elewacji wraz z wyróżnieniem rodzaju jej mocowania (łączniki widoczne i ukryte) i systemem elementów uzupełniających (akcesoria maskujące połączenia sąsiadujących ze sobą płyt, uszczelniacze, systemy mocujące, sprzęt pomocniczy itp.). Każdą płytę przed zamocowaniem sprawdza się pod względem jej dopasowania do miejsca zamontowania (poprawność jej trasowania, stan jej podłużnego złącza pod kątem poprawności uszczelnienia).

Montaż pionowy zgodnie z instrukcją producenta prowadzi się w kierunku przewidzianym w projekcie. Po nawierceniu otworów przewidzianych dla łączników ze wszystkich zakładkowych części płyt oraz z miejsc ich mocowania do konstrukcji nośnej usuwana jest folia ochronna. Przy montażu kolejnych płyt każdą następną płytę przesuwa się do zamka uprzednio zamontowanej i dociska (ręcznie lub mechanicznie) aż do uzyskania szczelnego złącza na liniach styku obu płyt. Zalecane jest prowadzenie na bieżąco geodezyjnej kontroli pionowości montowanych płyt. Przy pionowym układzie płyt przed montażem wskazane jest geodezyjne wytrasowanie na ryglach konstrukcji stalowej pionowych osi modularnych (lub krawędzi), co jest szczególnie pomocne w przypadkach zostawiania niezabudowanych pasm okiennych, drzwiowych lub bramowych.

Montaż poziomy rozpoczyna się na obróbce podwalinowej i prowadzi w poszczególnych pasmach w kierunku dachu. Płyty podnoszone są za pomocą zacisków zakładanych na końcach płyt, pasów parcianych, uchwytów ceowych zakładanych na końce płyty i wyposażonych w zaczepy dla zawiesi, a także innych dozwolonych technik montażowych. Następnie płyty ustawia się dokładnie w pozycji montażowej (w czym pomocne są kontrolne linie znacznikowe na konstrukcji nośnej), po czym mocuje się do konstrukcji łącznikami przewidzianymi w projekcie wykonawczym. Zwraca się uwagę na dokładność połączeń, a miejsca takie zabezpiecza się przed przenikaniem wód opadowych i wilgoci do możliwych szczelin oraz zabezpiecza antykorozyjnie. Istotną składową prac stanowi odpowiedni montaż rynien eliminujący ryzyko powstawania zacieków na płaszczyźnie elewacji.

Płyty dachowe

Do ich przenoszenia wykorzystuje się dźwigi budowlane. Należy przy tym pamiętać o zachowaniu bezpieczeństwa pracy w strefie pracy żurawia. Wszystkie roboty montażowe trzeba prowadzić zgodnie z ogólnie obowiązującymi przepisami BHP dla robót montażowych i dekarskich, a w czasie montażu stosować sprzęt i urządzenia zabezpieczające przed upadkiem z wysokości. Osobom nieupoważnionym nie wolno przebywać w zakazanych strefach.

Roboty rozpoczyna się od ustawienia pomocniczego rusztowania, z którego prowadzi się wstępnie niezbędne operacje technologiczne. W miarę postępu prac rusztowanie jest usuwane, a jego rolę w takich strefach przejmują sukcesywnie układane płyty dachowe (zdjęcie otwierające).

Zastosowanie ochronnych pomostów roboczych równomiernie rozkładających obciążenia punktowe na płyty (np. od nacisków butów podczas chodzenia) chroni powierzchnie płyt przed uszkodzeniami mechanicznymi. Podczas chodzenia po zamontowanych płytach należy mieć zawsze podeszwy wolne od ostrych, przypadkowo wbitych w nie kawałków/opiłków blachy, nakrętek, wkrętów itp. Najskuteczniejszym sposobem na zachowanie stanu czystości jest utrzymanie porządku na powierzchniach roboczych (usuwanie na bieżąco wszelkich odpadów montażowych).

Sposoby montażu płyt, zachowanie ich kolejności, kierunku układania i ustawień zamków wynikają z zaleceń podawanych w projekcie wykonawczym. Jeżeli nośność konstrukcji dachu jest odpowiednio wytrzymała, to można na nim umieszczać pakiet płyt warstwowych. Podnosi się go wówczas żurawiem budowlanym o odpowiednim udźwigu i dostatecznym wysięgu pracy.

W dalszej kolejności płyty dachowe przenosi się ręcznie lub za pomocą urządzenia dźwigowego na wskazane w projekcie wykonawczym miejsca montowania. Przed ich położeniem należy poprawnie zamontować na płaszczyznach konstrukcji podłoża (w miejscach, które stykać się będą z ułożoną płytą) taśmy uszczelniające oraz przewidziane dolne elementy obróbek blacharskich.

Chodzenie po płytach dopuszczalne jest jedynie po uprzednim zamocowaniu ich do konstrukcji wsporczej i przy niewielkim spadku dachu oraz w bezpiecznych warunkach atmosferycznych (zakazane jest poruszanie się po mokrych i oblodzonych powierzchniach i przy silnych podmuchach wiatru). Z uwagi na specyfikę płyt dachowych podczas ich montażu musi być zachowany minimalny kąt nachylenia, tak aby na połaci dachowej nie dochodziło do powstawania zastoisk wody i ryzyka przedostawania się wód opadowych w ewentualne szczeliny (woda powoduje przebarwienia okładziny, a także inicjuje jej korozję, zwłaszcza na złączach). Ponadto dostanie się wody do izolacji radykalnie obniża jej własności termiczne i grozi postępującą destrukcją połaci (np. rozwarstwianie się płyty na skutek prężności pary wodnej latem i rozsadzeń w wyniku mrozu zimą).

O ile producent nie określa tego w instrukcji inaczej, najczęstsze zalecane wartości minimalnych spadków to: 5% w przypadku płyt dachowych ciągłych (bez świetlików) oraz 7% dla płyt dachowych łączonych na długości lub ze świetlikami. Niezbędne obróbki muszą być wykonane zgodnie z projektem i instrukcją montażu producenta płyt przy korzystaniu z elementów systemowych. Zwraca się uwagę na dokładność połączeń. Miejsca takie wymagają zabezpieczeń przed wnikaniem wód opadowych i wilgoci w możliwe szczeliny oraz ochrony antykorozyjnej. Należy zadbać o poprawne wykonanie wszelkich prac związanych z montażem systemów odwodnienia dachu (rynny o odpowiednich przekrojach, które są dopasowane kształtem, przekrojem i miejscem umocowania do spadku i powierzchni dachu, koryta wewnętrzne itp.). W takich strefach należy zachować szczególną precyzję w pracach montażowych związanych m.in. z poprawnością uszczelnień przed infiltracją wody opadowej, a także eliminujących możliwość tworzenia się po opadach atmosferycznych zastoisk wody.

Literatura

Materiały informacyjne firm: BalexMetal, Barda, Brucha, Izopanel, Kingspan, Ruukki, Trimo i Włozamot.

Konsultacja naukowo-techniczna: Grzegorz Dowal - Brucha GesmbH, Ryszard Kaczmarek - Ruukki Construction, Adam Orzeszak - Trimo Polska

KWIECIEŃ 2008

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!